In dit blog leest u:
-
Wat de uitspraak betekent voor het DBA-dossier.
-
Hoe het element 'extern ondernemerschap' beoordeeld wordt.
-
Praktische tips om uw oranisatie beter voor te bereiden.
Extern ondernemerschap als belangrijk beoordelingspunt
Bij het beoordelen van een arbeidsrelatie dienen alle feiten en omstandigheden meegeworden worden. In het eerdere Deliveroo-arrest noemde de Hoge Raad een negental elementen die hierin een rol spelen. Eén van die elementen was het ‘extern ondernemerschap’.
Wat betekent extern ondernemerschap?
Daarmee wordt het ondernemerschap van een werkende in het algemeen, dus buiten de arbeidsrelatie die beoordeeld wordt, bedoeld. Extern ondernemerschap kan uit verschillende zaken blijken, bijvoorbeeld uit het feit dat een werkende meerdere opdrachtgevers heeft, uit de mate van acquisitie, de mate van algeheel ondernemersrisico, uit uitingen op websites of uit activiteit en/of presentatie op social media.
In de Uber-procedure ontstonden vragen over de positie van het element ‘extern ondernemerschap’ tegenover de andere elementen die in de Deliveroo-zaak werden genoemd. Is extern ondernemerschap even belangrijk als de andere elementen, of is er minder of juist meer belang? En daaropvolgend: kan extern ondernemerschap doorslaggevend zijn bij voor het overige gelijke gevallen, bijvoorbeeld als de ene werkende wel extern ondernemerschap uitdraagt en de andere niet?
Antwoord van de Hoge Raad:
Het element extern ondernemerschap is in principe even relevant als de andere elementen. Dit brengt met zich mee dat het bij voor het overige gelijke gevallen inderdaad zo kan zijn dat de ene werkende als zelfstandige kan worden beoordeeld, daar waar de andere werkende wordt geacht in dienstbetrekking te staan. Daarbij schept de Hoge Raad ook direct duidelijkheid over een misverstand dat langzaam lijkt te ontstaan: de omstandigheid dat zzp'ers en werknemers hetzelfde werk doen ("zij-aan-zij"), betekent niet direct dat die werkzaamheden nooit door een zzp’er verricht kunnen worden.
Wat betekent dit voor uw praktijk?
Hoewel de Hoge Raad eigenlijk enkel bevestigt dat zij eerder in het Deliveroo-arrest al had geschreven, zijn de antwoorden voor de praktijk toch waardevol. We schetsen drie praktische gevolgen:
1. Wet VBAR op losse schroeven
In het wetsvoorstel Wet VBAR wordt pas in een later stadium naar het element extern ondernemerschap gekeken, namelijk alleen wanneer de weging van andere elementen – die alleen kijken naar de specifieke arbeidsrelatie – gelijk uitkomt. Ons vertrouwen in de Wet VBAR was al laag, maar deze antwoorden bevestigen dat het wetsvoorstel Wet VBAR in zijn huidige vorm geen doorgang kan vinden
2. De belastingdienst en extern ondernemerschap
Net als in het wetsvoorstel Wet VBAR lijkt de Belastingdienst in haar berichtgeving en toetsing het element ‘extern ondernemerschap’ niet altijd als relevant beoordelingselement mee te wegen. In plaats daarvan legt zij vaak de nadruk op het criterium ‘inbedding van het werk’. In het Uber-arrest benadrukt de Hoge Raad echter (nogmaals) dat alle criteria even zwaar kunnen wegen. De Belastingdienst zal haar publicaties hierop moeten afstemmen en haar werkwijze aanpassen.
3. Creëer inzicht in het extern ondernemerschap van opdrachtnemers
Gebruik deze uitspraak in uw voordeel. Hieronder volgt een concreet advies.
Ons advies
Wij raden aan het extern ondernemerschap van uw opdrachtnemer expliciet uit te vragen, zodat u dit in de beoordeling van uw arbeidsrelatie met de opdrachtnemer mee kunt nemen. Bijkomend voordeel is dat wanneer de Belastingdienst u vragen stelt over uw arbeidsrelatie(s) of een boekenonderzoek uitvoeren, u het element extern ondernemerschap door de uitvraag die u heeft gedaan zelf kunt aandragen als relevant beoordelingspunt. Onze verwachting is namelijk dat de Belastingdienst het extern ondernemerschap niet vanzelfsprekend meeneemt in de beoordeling, mede omdat zij hierover weinig tot geen informatie zal hebben.
Interesse in ons formulier 'Extern ondernemerschap?'
Om een uitvraag makkelijker te maken hebben wij een formulier ‘extern ondernemerschap’ ontwikkeld. Dit formulier kunt u gebruiken bij nieuwe opdrachtrelaties of laten invullen door bestaande opdrachtnemers. Dit geeft u beter inzicht in hun extern ondernemerschap. Door het ingevulde formulier bij de door u met opdrachtnemer getekende overeenkomst te bewaren, maakt u een bredere beoordeling van de arbeidsrelatie mogelijk.
Geïnteresseerd? Download het formulier Extern Ondernemerschap.
Bij vragen staan we uiteraard voor u klaar!
