Per 1 juli is het Arbeidsomstandighedenbesluit (ook wel: Arbowet genoemd) gewijzigd. Met deze wijzigingen zijn vooral de mogelijkheden van (toegang tot) de bedrijfsarts uitgebreid. In dit artikel zal ik ingaan op de belangrijkste wijzigingen.
De handhaving van de Arbowet is tevens aangescherpt. Zo krijgt de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid meer mogelijkheden om sancties op te leggen, bijvoorbeeld indien je niet voldoet aan de verplichting tot het aangaan van een basiscontract.
Ondanks dat deze wetgeving per 1 juli 2017 in werking is getreden, is het tot 1 juli 2018 mogelijk om het (huidige) contract met de arbodienstverlener of bedrijfsarts aan te passen aan de nieuwe Arbowet. Voor contracten gesloten na 1 juli 2017 geldt dit overgangsrecht niet, deze dienen meteen te voldoen aan de nieuwe Arbowet.
Betekent deze wijziging dat de bedrijfsarts een grotere machtspositie krijgt?
Dit is niet het geval. Voor de bedrijfsarts zijn enkel meer handvatten opgenomen om te kunnen voldoen aan de geldende Arbowet. De werkgever blijft echter verantwoordelijk voor de naleving van onder andere verzuimbegeleiding. Daarnaast is de werkgever vrij in zijn keuze voor de arbodienstverlener. Bovendien heeft de werkgever ook invloed op de inhoud van het basiscontract. De werkgever kan bijvoorbeeld bepalen welke bedrijfsarts(en) kunnen worden geraadpleegd voor een second opinion. Het staat de werknemer dus niet vrij om ‘willekeurig’ een bedrijfsarts te raadplegen op kosten van de werkgever. Wel dient de werkgever te voldoen aan de eisen uit de nieuwe Arbowet. Een werkgever doet er dus goed aan om alvast naar het bestaande contract te kijken en met de arbodienstverlener in gesprek gaan over wijzigingen in overeenstemming met de nieuwe Arbowet.
- Toegang op de werkvloer: De bedrijfsarts moet worden toegelaten op de werkvloer om iedere werkplek te kunnen bezoeken, om het bedrijf te leren en kennen en de arbeidsomstandigheden te kunnen beoordelen.
- Melden beroepsziekten: De bedrijfsarts moet beroepsziekten melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Tevens moet de bedrijfsarts de gelegenheid krijgen om deze beroepsziekten te kunnen melden.
- Open spreekuur: De werkgever moet zorgdragen voor de mogelijkheid dat een werknemer de bedrijfsarts kan bezoeken, alvorens de werknemer arbeidsongeschikt is. Dit betekent dat indien de werknemer vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot het werk, hij hiervoor naar de bedrijfsarts moet kunnen zonder toestemming van de werkgever hiervoor te vragen. De werkgever kan hiervoor bijvoorbeeld een open spreekuur voor beschikbaar stellen, maar ook andere mogelijkheden staan de werkgever vrij.
- Adviesrol bedrijfsarts: De bedrijfsarts moet de werkgever adviseren over het toepassen van preventieve maatregelen voor gezond en veilig werken van de werknemers. Ook adviseert de bedrijfsarts bij ziekteverzuimbegeleiding. In de vorige Arbowet stond enkel opgenomen dat de bedrijfsarts bijstand verleend bij ziekteverzuimbegeleiding. De verantwoordelijkheid voor de verzuimbegeleiding blijft echter bij de werkgever.
- Klachtenprocedure: De bedrijfsarts moet verplicht een klachtenprocedure opstellen, zodat het voor de werknemer mogelijk is een klacht in te dienen.
- Overleg tussen bedrijfsarts en Ondernemingsraad: De bedrijfsarts moet kunnen overleggen met de ondernemingsraad en er moet een nauwe samenwerking tussen deze partijen bestaan. Deze overlegafspraken worden vastgelegd in het basiscontract (zie ook hierna).
- Second opinion: De werknemer heeft het recht om een second opinion aan te vragen van een andere bedrijfsarts, indien hij twijfelt aan de juistheid van het door de (eigen) bedrijfsarts gegeven advies. De bedrijfsarts dient een verzoek om een second opinion altijd te honoreren, tenzij er zwaarwegende omstandigheden om dat niet te doen. De werkgever dient deze second opinion te betalen.
- Basiscontract: Elke werkgever moet indien hij contracteert met een bedrijfsarts of arbodienstverlener een basiscontract opstellen, waarin de minimumeisen staan opgenomen voor het contract tussen arbodienstverleners en werkgever. Hier staan bijvoorbeeld bepalingen in over de second opinion en de klachtenprocedure, zoals hierboven omschreven. In dit contract staan tevens de rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en arbodienstverleners omschreven. De Ondernemingsraad dient in te stemmen met de inhoud van het basiscontract.
De handhaving van de Arbowet is tevens aangescherpt. Zo krijgt de Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid meer mogelijkheden om sancties op te leggen, bijvoorbeeld indien je niet voldoet aan de verplichting tot het aangaan van een basiscontract.
Ondanks dat deze wetgeving per 1 juli 2017 in werking is getreden, is het tot 1 juli 2018 mogelijk om het (huidige) contract met de arbodienstverlener of bedrijfsarts aan te passen aan de nieuwe Arbowet. Voor contracten gesloten na 1 juli 2017 geldt dit overgangsrecht niet, deze dienen meteen te voldoen aan de nieuwe Arbowet.
Betekent deze wijziging dat de bedrijfsarts een grotere machtspositie krijgt?
Dit is niet het geval. Voor de bedrijfsarts zijn enkel meer handvatten opgenomen om te kunnen voldoen aan de geldende Arbowet. De werkgever blijft echter verantwoordelijk voor de naleving van onder andere verzuimbegeleiding. Daarnaast is de werkgever vrij in zijn keuze voor de arbodienstverlener. Bovendien heeft de werkgever ook invloed op de inhoud van het basiscontract. De werkgever kan bijvoorbeeld bepalen welke bedrijfsarts(en) kunnen worden geraadpleegd voor een second opinion. Het staat de werknemer dus niet vrij om ‘willekeurig’ een bedrijfsarts te raadplegen op kosten van de werkgever. Wel dient de werkgever te voldoen aan de eisen uit de nieuwe Arbowet. Een werkgever doet er dus goed aan om alvast naar het bestaande contract te kijken en met de arbodienstverlener in gesprek gaan over wijzigingen in overeenstemming met de nieuwe Arbowet.
