WHOA: De rol van de herstructureringsdeskundige

11 maart 2021, laatst geüpdatet 28 augustus 2024
Met de WHOA worden twee nieuwe insolventiefunctionarissen geïntroduceerd: de herstructureringsdeskundige en de observator. Wanneer wordt een herstructureringsdeskundige benoemd? Wat is zijn/haar rol en positie? En wie betaalt de kosten?
Maartje ter Horst 
Maartje ter Horst 
Advocaat - Senior
In dit artikel

Aanwijzing op verzoek van schuldeisers, aandeelhouders of Ondernemingsraad (OR)

De schuldenaar kan een WHOA-procedure starten wanneer het redelijkerwijs aannemelijk is dat hij met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan. We noemen dit ook wel de ‘light insolvency test’. De schuldenaar kan dan zelf het akkoord voorbereiden en aanbieden aan zijn schuldeisers.

Het initiatief voor een WHOA-procedure kan evenwel ook genomen worden door schuldeisers, aandeelhouders, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Zij kunnen dan de rechtbank verzoeken om een herstructureringsdeskundige te benoemen die het akkoord voorbereidt en aanbiedt.

Aanwijzing op verzoek van de schuldenaar zelf

Het is ook mogelijk dat de schuldenaar zelf om benoeming van een herstructureringsdeskundige verzoekt, bijvoorbeeld als hij de verwachting heeft dat het akkoord hierdoor een breder draagvlak krijgt onder schuldeisers waardoor de kansen op succes worden vergroot. Na diens aanwijzing is het aan de herstructureringsdeskundige om het akkoord voor te bereiden en aan te bieden.

Geen ambtshalve aanstelling, tenzij..

De herstructureringsdeskundige wordt in beginsel uitsluitend aangewezen als daarom wordt verzocht. Dit betekent dat de rechtbank (anders dan bij de observator) in principe niet ambtshalve een herstructureringsdeskundige aanstelt. Het kan dus ook zijn dat WHOA-trajecten worden doorlopen zonder dat een herstructureringsdeskundige betrokken is. Een uitzondering bestaat voor de situatie waarin de observator de rechtbank informeert dat de schuldenaar er zelf niet in slaagt een akkoord aan te bieden. In dat geval kan de rechtbank een herstructureringsdeskundige aanwijzen.

Twee offertes

Bij het indienen van een verzoekschrift tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige, dienen ten minste twee (en maximaal drie) namen van mogelijke te benoemen herstructureringsdeskundigen te worden genoemd. Daarbij moeten offertes voor de kosten verbonden aan de benoeming van de herstructureringsdeskundige worden gevoegd. Slechts indien alle bij het verzoek betrokken partijen het eens zijn, kan met het noemen van één herstructureringsdeskundige en het overleggen van één offerte worden volstaan. De rechtbank maakt vervolgens een keuze uit de genoemde namen/offertes.

Toewijzing (of afwijzing) van het verzoek

De rechtbank wijst het verzoek tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige toe wanneer het redelijkerwijs aannemelijk is dat de schuldenaar met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan. Het verzoek wordt in ieder geval toegewezen als het is ingediend door de schuldenaar zelf of gesteund wordt door de meerderheid van de schuldeisers. Het verzoek wordt evenwel afgewezen wanneer de belangen van de gezamenlijke schuldeisers hierbij niet gediend zijn.

Eén akkoord tegelijk

De schuldenaar blijft gedurende de gehele procedure volledig beheers- en beschikkingsbevoegd, ook wanneer er een herstructureringsdeskundige (of observator) is benoemd. Is eenmaal een herstructureringsdeskundige aangewezen dan kan de schuldenaar, zolang die aanwijzing duurt, zelf geen akkoord aanbieden. Dit betekent dat er maar één akkoord tegelijk kan worden aangeboden. Wel kan de schuldenaar een akkoord aan de herstructureringsdeskundige overhandigen met het verzoek dit aan de stemgerechtigde schuldeisers en aandeelhouders voor te leggen. De herstructureringsdeskundige is hiertoe evenwel niet verplicht.

Aanbieding van het akkoord met instemming schuldenaar

Wanneer de herstructureringsdeskundige is aangewezen op verzoek van schuldeisers, aandeelhouders, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging, dan is voor de aanbieding van het akkoord instemming van de schuldenaar noodzakelijk. De herstructureringsdeskundige heeft tevens instemming van de schuldenaar nodig wanneer de schuldenaar een onderneming drijft waar minder dan 250 werknemers werkzaam zijn en waarvan de jaaromzet niet hoger is dan € 50 miljoen en het balanstotaal niet hoger dan € 43 miljoen.

Rol van de herstructureringsdeskundige

De herstructureringsdeskundige heeft tot taak het akkoord voor te bereiden en aan te bieden. De
wet bepaalt dat de herstructureringsdeskundige zijn taak doeltreffend, onpartijdig en onafhankelijk dient uit te voeren. In dat kader is de herstructureringsdeskundige gerechtigd tot raadpleging van de boeken, bescheiden en andere gegevensdragers van de schuldenaar die nodig zijn voor een juiste vervulling van zijn taak. Hij mag de verkregen informatie in beginsel niet delen met derden.

De rechtbank kan de herstructureringsdeskundige op verschillende momenten in de WHOA-procedure vragen zijn zienswijze te geven over aspecten van de procedure of het akkoord.

Inlichtingenplicht

De schuldenaar is verplicht de herstructureringsdeskundige alle inlichtingen te verschaffen die van hem worden verlangd. Deze plicht geldt ook voor bestuurders, commissarissen en aandeelhouders, zo die er zijn, alsmede al diegenen die in dienst zijn van de schuldenaar.

Kosten / salaris

In beginsel draagt de schuldenaar de kosten en het salaris van de herstructureringsdeskundige. Is het verzoek tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige evenwel gesteund door de meerderheid van de schuldeisers, dan dienen zij die kosten te dragen. In dat kader kan de rechtbank aan de aanwijzing de voorwaarde verbinden dat voor die kosten zekerheid moet worden gesteld of dat ze bij wijze van voorschot voldaan moeten worden. De homologatie van het akkoord kan worden geweigerd indien de kosten van de herstructureringsdeskundige niet (tijdig) zijn gestort.

Einde aanwijzing

Wanneer de herstructureringsdeskundige er niet in slaagt een akkoord tot stand te brengen, stelt hij de rechtbank hiervan op de hoogte en verzoekt hij om intrekking van zijn aanwijzing. Zijn aanwijzing eindigt automatisch zodra het akkoord wordt gehomologeerd, tenzij de rechtbank bepaalt dat deze nog enige tijd voortduurt (bijvoorbeeld in verband met de uitvoering van het akkoord). Daarnaast is het mogelijk dat de herstructureringsdeskundige tussentijds wordt ontslagen of vervangen, op verzoek van hemzelf, op verzoek van één of meer schuldeisers dan wel ambtshalve.

Op zoek naar een herstructureringsdeskundige?

Bent u op zoek naar een herstructureringsdeskundige of wilt u vrijblijvend een offerte aanvragen? Dirkzwager heeft ervaring met WHOA-trajecten en treedt ook op als herstructureringsdeskundige. Meer informatie vindt u hier.

Meer weten?

Wilt u weten of een WHOA-traject iets is voor uw onderneming, of wordt u als schuldeiser of aandeelhouder geconfronteerd met een WHOA-procedure en wilt u daarover advies? Neem contact op met Maartje ter Horst.