In dit blog van de blogreeks over de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders (AWtza) gaan wij in op de aanleiding en het doel van de Wtza.
Aanleiding en doel
Doel van de Wtza is het verbeteren van (het toezicht op) de kwaliteit van de zorg. Daarnaast beoogt de Wtza nieuwe zorgaanbieders beter bewust te maken van de regelgeving waaraan de zorgverlening moet voldoen en hun verantwoordelijkheid daarvoor. Zorgaanbieders moeten vanaf het moment van zorgverlening aan diverse eisen voldoen. Deze eisen zijn neergelegd in onder meer de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz), de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG), de Geneesmiddelenwet, de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo), de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) en de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi).
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit van zorg. Omdat een groot deel van de zorginstellingen op grond van de Wtzi van rechtswege (automatisch) is toegelaten terwijl niet alle zorgaanbieders onder de reikwijdte van de Wtzi vallen[1], zijn niet alle zorgaanbieders in beeld bij de IGJ. Daarnaast heeft de toets bij het afgeven van een Wtzi-toelating alleen betrekking op de bestuursstructuur en bedrijfsvoering en niet op de kwaliteit van zorg. Hierdoor beschikt de IGJ over onvoldoende informatie om het (risico)toezicht op nieuwe zorgaanbieders effectief uit te kunnen oefenen.
Om het risicotoezicht op nieuwe zorgaanbieders effectiever vorm te geven, voorziet de Wtza in een meldplicht voor nieuwe en bestaande zorgaanbieders als bedoeld in de Wkkgz. Daarnaast beoogt de meldplicht nieuwe zorgaanbieders meer bewust te maken van de (kwaliteits)eisen waaraan zij dienen te voldoen door hen vooraf te informeren over de eisen die gelden vanaf het moment van zorgverlening.
Ook voorziet de Wtza in een vernieuwde vergunningsprocedure voor instellingen die medisch specialistische zorg (doen) verlenen en instellingen die Zvw/Wlz-zorg (doen) verlenen met meer dan tien zorgverleners. Bij het aanvragen van een Wtza-vergunning worden instellingen niet alleen getoetst aan eisen met betrekking tot de bestuursstructuur en bedrijfsvoering (de zogenaamde transparantie-eisen) maar ook aan de voorwaarden voor een goede kwaliteit van zorg. Er meer weigerings- en intrekkingsgronden verbonden aan de Wtza-vergunning dan aan de huidige Wtzi-toelating.
Verder stelt de Wtza eisen aan de bestuursstructuur van vergunningplichtige instellingen (instellen van een onafhankelijke interne toezichthouder).
[1] De Wtzi is niet van toepassing op solisten, zorgaanbieders die zorg leveren die geheel wordt betaald vanuit een persoonsgebonden budget (pgb), onderaannemers, aanbieders van onverzekerde zorg en zorgaanbieders die zorg leveren die valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente (de Jeugdwet en/of de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO)).
Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders
De rechtsgevolgen die voortvloeien uit de invoering van de Wtza en de als gevolg daarvan noodzakelijke technische overgangsregelingen zijn geregeld in de AWtza. De AWtza voorziet ook in een meldplicht voor nieuwe en bestaande jeugdhulpaanbieders in de Jeugdwet.
Uitvoeringsbesluit Wtza
Op 17 maart 2021 is het Uitvoeringsbesluit Wtza aangenomen. In het Uitvoeringsbesluit Wtza zijn de uitzonderingen op de meldplicht, de vergunningplicht en de eis van een onafhankelijk interne toezichthouder neergelegd. Daarnaast versterkt het Uitvoeringsbesluit Wtza de positie van het onafhankelijk intern toezicht. Voorts bepaalt het Uitvoeringsbesluit Wtza in welke gevallen bij de vergunning een verklaring omtrent het gedrag (VOG) wordt opgevraagd. Verder bevat het Uitvoeringsbesluit Wtza de wijzigingen van het Besluit Jeugdwet in verband met de uitzonderingen op de meldplicht in de Jeugdwet.
Uitvoeringsregeling Wtza
Op 20 augustus 2021 is de Uitvoeringsregeling Wtza vastgesteld. De Uitvoeringsregeling Wtza bepaalt dat instellingen die een rechtspersoon zijn, anders dan een kerkgenootschap zonder statuten, in hun statuten dienen vast te leggen op welke wijze zij voldoen aan de in de Wtza en het Uitvoeringsbesluit Wtza neergelegde eisen omtrent de bestuursstructuur. Daarnaast bepaalt de Uitvoeringsregeling Wtza de wijze van melden en indienen van de aanvraag voor een toetredingsvergunning. Verder wijst de Uitvoeringsregeling Wtza de zorgvormen aan die voor de toepassing van de Wtza worden aangemerkt als medisch specialistische zorg.
Inwerkingtreding
De Wtza, de AWtza, het Uitvoeringsbesluit Wtza en de Uitvoeringsregeling Wtza treden op 1 januari 2022 in werking.
Gerelateerde Wtza-artikelen
Uitvoeringsbesluit Wtza en Uitvoeringsregeling Wtza (9)
Termijn meldplicht verstrijkt bijna!
Zijn uw statuten al Wtza-proof?
Beschikt u al over een Wtza-vergunning
Huisartsen, tandartsen en paramedici
Justitiële inrichtingen en instellingen voor forensische zorg
Let op: deadline aanvragen Wtza-vergunning verstrijkt bijna!
Contact
Heeft u vragen over de Wtza? Neemt u dan gerust contact op met Marieke van Dongen, Charlotte Perquin-Deelen of een van onze andere specialisten van de sectie Gezondheidszorg. Wij helpen u graag verder.
[1] De WTZi is niet van toepassing op solisten, zorgaanbieders die zorg leveren die geheel wordt betaald vanuit een persoonsgebonden budget (PGB), zorgaanbieders die alleen zorg leveren als onderaannemer, aanbieders van onverzekerde zorg en zorgaanbieders die zorg leveren die valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente (de Jeugdwet en/of de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO)).
