Wanneer u een werknemer voor één of meerdere jaren naar het buitenland uitzendt, dan heeft dit gevolgen voor de belastingplicht en de sociale zekerheidsplicht van de werknemer. Sommige gevolgen kunnen ook doorwerken naar de werkgever.
Een uitzending kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Daardoor pakken de gevolgen voor elke uitzending anders uit. U wilt uw werknemer tevreden houden en zonder zorgen kunnen uitzenden, maar er is geen kant en klaar pakket met betrekking tot belastingplicht en sociale zekerheidsplicht bij een uitzending. Welke aandachtspunten op het gebied van fiscaliteit en sociale zekerheid kunnen zich voordoen bij uitzending?
Het is uiterst belangrijk een onderscheid te maken tussen belastingen en sociale zekerheid.
1. Belastingplicht - Fiscale woonplaats? Emigratie?
Afgevraagd moet worden of de werknemer emigreert naar het land van uitzending. Of er nog sprake is van een Nederlandse fiscale woonplaats wordt bepaald op basis van de feiten en omstandigheden. We helpen u hier graag bij. De Belastingdienst heeft de neiging om enkel aan te haken bij de inschrijving in de gemeentelijke basisregistratie. Dat is begrijpelijk vanuit het oogpunt van de Belastingdienst en de meetbaarheid van een in- of uitschrijving bij de gemeente. Dit is echter niet allesbepalend voor de fiscale woonplaats.
Mogelijke gevolgen
- Bij emigratie is er een speciale aangifte inkomstenbelasting voor de werknemer. Er dient als het ware een afrekening plaats te vinden voor de Nederlandse belastingplicht. Dit geldt bijvoorbeeld voor het tot dan toe opgebouwde Nederlandse pensioen.
- Indien de werknemer fiscaal inwoner blijft van Nederland, dan blijft de werknemer belastingplichtig in Nederland voor zijn gehele wereldinkomen. Het land van uitzending zal de werknemer over het algemeen óók belasten voor het inkomen dat ziet op de werkzaamheden aldaar. Uitgezocht moet worden óf en hoe dubbele belastingheffing kan worden voorkomen. Nederland heeft met veel landen een belastingverdrag ter voorkoming van dubbele belastingheffing gesloten.
Wordt de werknemer in het land van uitzending ook gezien als fiscaal inwoner? Wat voor belastingaangifte zal deze werknemer in het betreffende land moeten indienen? Het is aan te raden om de aangifte inkomstenbelasting van Nederland en het land van uitzending op elkaar af te stemmen. Zo kan voorkomen worden dat elementen dubbel worden belast. In sommige gevallen is het mogelijk om geen aangifte inkomstenbelasting in te dienen in het land van uitzending.
2. Belastingplicht - Loonstroken en uitbetaling
Wanneer de werknemer (deels) belastingplichtig blijft in Nederland of als de werknemer sociaal verzekerd blijft in Nederland, dient er in Nederland nog steeds een loonstrook voor de werknemer gedraaid te worden. Alle loonelementen van de werknemer moeten dan vertaald worden naar een Nederlands fiscaal loon voor de Nederlandse loonstrook en in het land van uitzending naar een fiscaal loon volgens de nationale belastingregels van dat land. De fiscale behandeling van een auto van de zaak kent in geen enkel land hetzelfde systeem en de dezelfde tarieven als in Nederland. Verschillende fiscale benaderingen zien we ook bij onder andere vaste kostenvergoedingen, huisvesting, maaltijden en aandelenopties. Het fiscale loon kan hierdoor in Nederland veel hoger of lager uitpakken dan in het land van uitzending terwijl van dezelfde loonelementen wordt uitgegaan. Een goede communicatie tussen de Nederlandse en de buitenlandse loonadministratie over de loonstrook is cruciaal om naheffing bij de werkgever of navordering bij de werknemer te voorkomen. Ook dienen er afspraken gemaakt te worden waar de uitbetaling zal plaatsvinden. Soms fungeert één loonstrook enkel als schaduwloonstrook voor de berekening van belasting en/of premies.
3. Belastingplicht - Privé elementen van de aangifte inkomstenbelasting
Het vertrek naar het buitenland voor werk kan voor een werknemer doorwerken naar privé elementen in de aangifte inkomstenbelasting. Het meest voorkomende element is de eigen woning. Ondanks dat het om privé aangelegenheden gaat, is de verhuizing voor werk de oorzaak voor de fiscale gevolgen in de aangifte inkomstenbelasting. De werkgever kan de werknemer hierbij ontzorgen door ondersteuning bij de aangifte inkomstenbelasting te bieden via een fiscaal adviseur. Hoe kan er met het inkomstenbestanddeel worden omgegaan, welke fiscale consequenties heeft dit en hoe wordt dit in de aangifte inkomstenbelasting van de werknemer verwerkt? Hoe gaat bijvoorbeeld met de eventuele alimentatiebetalingen? Zijn de betaalde bedragen nog aftrekbaar van het belastbare inkomen?
- Woning in Nederland
Bij uitzendingen moet afgevraagd worden wat er met een eventuele eigen woning in Nederland gedaan moet worden. Dit is volledig afhankelijk van de specifieke situatie, de wensen van de werknemer etc. De woning kan leeg blijven staan, worden verhuurd, of verkocht. In alle gevallen ontstaan er fiscale consequenties in de aangifte inkomstenbelasting. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de hypotheekrenteaftrek niet of niet in het betreffende jaar geeffectueerd kan worden. Ook is het mogelijk dat de woning naar box 3 “verhuist”.
4. Sociale zekerheid
Sociale zekerheid is, in tegenstelling tot belastingheffing, in principe niet gesplitst over landen. Vaak blijft de werknemer OF in het land van herkomst sociaal verzekerd OF de werknemer wordt sociaal verzekerd in het land van uitzending. Wanneer de uitzending binnen de EU plaatsvindt, dan bestaan er vaste regels om te bepalen waar de werknemer sociaal verzekerd is. Binnen de EU is een werknemer slechts in 1 land tegelijk sociaal verzekerd. Gaat het om een uitzending buiten de EU, dan wordt er eerst gekeken of Nederland een sociaal verzekeringsverdrag heeft gesloten met het betreffende land van uitzending. In veel sociale zekerheidsverdragen die Nederland heeft gesloten, staat een speciale bepaling om tijdens uitzending voor een bepaalde periode, al dan niet onder voorwaarden, sociaal verzekerd te blijven in Nederland. In sommige verdragen is deze bepaling ook uitgebreid naar meekomende gezinsleden. Wanneer er geen verdrag is gesloten met het land van uitzending, zal gekeken moeten worden of op basis van de nationale regelgeving van zowel Nederland als het land van uitzending sociale zekerheidsplicht ontstaat of juist is uitgesloten. Mocht er geen verzekeringsplicht in Nederland zijn, dan is het in de meeste gevallen mogelijk om vrijwillig verzekerd te blijven in Nederland. De termijn om de vrijwillige verzekeringen aan te vragen is beperkt. De keuze voor vrijwillige verzekering dient dan ook tijdig gemaakt te worden.
Wij helpen u graag bij de bepaling waar de werknemer sociaal verzekerd is tijdens uitzending. Daarbij is het tevens aan te raden een speciale verklaring bij de SVB aan te vragen waarop het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel staat vermeld. Ook hierbij kunnen we u assisteren.
5. Pensioen
Speciale aandacht moet besteed worden aan de pensioenopbouw. Blijft de werknemer deelnemen aan de Nederlandse pensioenregeling? In Nederland is de werkgeversbijdrage normaliter belastingvrij en is de werknemersbijdrage aftrekbaar van het brutoloon. Het is natuurlijk maar de vraag of dat in het land uitzending ook zo is. Mogelijk vormt het werkgeversdeel van de premie belast loon en moet het werknemersdeel in mindering worden gebracht op het netto loon in plaats van het bruto loon. Helaas zijn er op het terrein van de pensioenopbouw internationaal veel minder regelingen dan voor belastingen en sociale zekerheid. Uiteraard kunnen wij, samen met onze buitenlandse partners, u adviseren over de eventuele gevolgen.
6. Toepasselijk arbeidsrecht
Tot slot is van belang te vermelden dat bij het (tijdelijk) werken over de grens ook sprake kan zijn van een wissel in het toepasselijke arbeidsrecht op de gesloten arbeidsovereenkomst. De hoofdregel binnen de EU bij een arbeidsovereenkomst is dat partijen een rechtskeuze kunnen overeenkomen, maar dat deze rechtskeuze er niet toe mag leiden dat de werknemer zijn bescherming verliest van het recht dat toepasselijk zou zijn indien er geen rechtskeuze was gemaakt. Voor de vaststelling van het toepasselijke recht gelden – kort gezegd – de volgende regels:
- In beginsel wordt de arbeidsovereenkomst beheerst door het recht van het land waar of, bij gebreken daarvan, van waaruit de werknemer ter uitvoering van de arbeidsovereenkomst gewoonlijk zijn arbeid verricht (‘het gewoonlijk werkland’);
- Indien het toepasselijk recht niet op basis van voorgaande regel kan worden vastgesteld, geldt dat de overeenkomst wordt beheerst door het recht van het land waar de vestiging zich bevindt die de werknemer in dienst heeft genomen;
- Als uit het geheel van de omstandigheden blijkt dat de overeenkomst een kennelijk nauwere band heeft met een ander dan in de voorgaande omschrijvingen bedoelde land, is het recht van dat andere land van toepassing.
Bij het tijdelijk werken over de grens geldt dat het gewoonlijk werkland in dat geval niet wordt geacht te zijn gewijzigd. Voor het vaststellen van een kennelijk nauwere band spelen alle omstandigheden een rol, waaronder waar de werknemer belastingplichtig is, sociaal is verzekerd etc. Dit maakt dat de voorgaande fiscale aandachtspunten ook op basis van het arbeidsrecht een rol spelen. Uiteraard kunnen wij bij grensoverschrijdende situaties meekijken voor een beoordeling van het toepasselijk recht.
Onderschat de gevolgen van bovenstaande aandachtspunten niet en onderzoek de gevolgen. Een goede voorbereiding kan veel problemen voorkomen.
Uiteraard zijn wij graag bereid u hierbij te helpen. Neem bij vragen gerust contact met ons op.
Wellicht (ook) interessant voor u:
Werken over de grens – regelmatig of deels werken in het buitenland.
Het O-book over vergunningen Aannemen van buitenlandse werknemers
Gerelateerd
Loonheffing en sociale zekerheid
