Realistisch en marktconform inschrijven: het blijft een gruwel

21 september 2018, laatst geüpdatet 11 september 2024
Opnieuw heeft een voorzieningenrechter geweigerd inzage te verlenen in de prijzen waarmee de winnaar van een aanbestedingsprocedure heeft ingeschreven. De motiveringsplicht van een aanbestedende dienst gaat niet zover dat deze bedrijfsvertrouwelijke informatie van de winnende inschrijver dient te verstrekken, zelfs niet als een andere partij hierdoor niet kan controleren of de winnaar een realistische en marktconforme inschrijving heeft gedaan. Wij schreven er het volgende artikel over.
Tony van Wijk 
Tony van Wijk 
Advocaat - Partner
In dit artikel

Om manipulatieve inschrijvingen te voorkomen, wordt vaak in aanbestedingsstukken opgenomen dat inschrijvingen realistisch en marktconform moeten zijn. Zo ook Schiphol bij de aanbesteding van IT-gerelateerde diensten. Fujitsu meende dat de nummer 1 (KPN) onrealistisch en niet-marktconform had ingeschreven. Dit kan in de rechtszaal echter niet aannemelijk worden gemaakt. Ook kan Schiphol niet verplicht worden nadere prijsgegevens openbaar te maken, omdat het hierbij om bedrijfsvertrouwelijke informatie gaat.

De aanbesteding

Schiphol heeft een Europese aanbesteding gehouden voor onder meer een IT Servicedesk, Managed Services en Digital Workplace. De aanbesteding betrof een onderhandelingsprocedure met voorafgaande aankondiging. In de stukken is onder meer bepaald dat realistisch en marktconform moet worden ingeschreven. Verder is bepaald dat de prijscomponenten binnen een vergoeding op een realistische wijze gealloceerd moeten zijn.

KPN wint en Fujitsu maakt bezwaar

Na het doorlopen van de procedure wint KPN de aanbesteding op twee percelen. Fujitsu is respectievelijk als tweede en derde inschrijver geëindigd en maakt bezwaar tegen de gunning aan KPN. Fujitsu wenst inzage te verkrijgen in het rekenkundig gemiddelde en het niveau van de laagste inschrijver, omdat KPN in haar ogen een onrealistische en niet-marktconforme inschrijving heeft gedaan. Dit is in strijd zijn met de inschrijfvoorwaarden en zou dus tot ongeldigheid van de inschrijving van KPN moeten leiden.

Schiphol heeft geweigerd inzage te verlenen in het rekenkundig gemiddelde en de inschrijfprijs van KPN met een beroep op het bedrijfsvertrouwelijke karakter van deze informatie. Hierop heeft Fujitsu een kort geding aanhangig gemaakt bij de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam, maar tevergeefs.

Geen verplichting inzage nadere prijsgegevens

De voorzieningenrechter oordeelt dat Schiphol in verband met het bedrijfsvertrouwelijke karakter van de informatie inderdaad niet verplicht is de nadere prijsgegevens aan Fujitsu bekend te maken. Hoewel een aanbestedende dienst in beginsel gehouden is om de inschrijvers te informeren over de relevante redenen voor zijn beslissing, waaronder in ieder geval de kenmerken en relatieve voordelen van de uitgekozen inschrijving, gaat deze verplichting op grond van artikel 2.138 onder c Aw niet zover dat de aanbestedende dienst ook bedrijfsgevoelige informatie dient te verstrekken.

In de onderhavige zaak heeft Schiphol de kenmerken en relatieve voordelen van de inschrijvingen van KPN vermeld. Tevens heeft zij een toelichting gegeven op de relevante kwaliteitscriteria waarop Fujitsu minder heeft gescoord. De voorzieningenrechter oordeelt dat het volstond om slechts globaal weer te geven in hoeverre de inschrijving van Fujitsu afweek van het rekenkundige gemiddelde of de laagste inschrijving. Wegens het geringe aantal inschrijvers zou een uitgebreidere weergave er toe leiden dat Fujitsu de inschrijfprijzen van KPN zou kunnen achterhalen. Dit zou de concurrentiepositie van KPN ten opzichte van Fujitsu te zeer schaden.

Realistische en marktconforme inschrijving

De voorzieningenrechter is verder van oordeel dat Fujitsu onvoldoende feiten en omstandigheden heeft gesteld om aan te tonen dat KPN een onrealistische of niet-marktconforme inschrijving heeft gedaan. Pas indien twijfel mogelijk is over het realistische gehalte van de inschrijving, dient de aanbestedende dienst voldoende inzichtelijk te maken dat en waarom aan de door hem gestelde voorwaarden wordt voldaan.

Conclusie

De poging van Fujitsu om de gunning aan KPN als winnende inschrijver onderuit te halen, vangt bot bij de voorzieningenrechter. Schiphol heeft de gunningsbeslissing naar het oordeel van de rechter voldoende gemotiveerd en er zijn geen aanwijzingen dat KPN inderdaad een onrealistische of niet-marktconforme inschrijving heeft gedaan.

Uit de uitspraak blijkt maar weer dat het voor een verliezende inschrijver lastig is om aan te tonen dat een andere deelnemer een onrealistische of niet-marktconforme inschrijving heeft gedaan. De verliezer moet kunnen aantonen dat er aanwijzingen bestaan voor de niet-conformiteit van de inschrijving. Daarnaast bestaan er maar weinig mogelijkheden voor de verliezer om de inschrijving te controleren. De geoffreerde prijs betreft in bijna alle gevallen bedrijfsvertrouwelijke informatie, die op basis van de Aanbestedingswet niet openbaar hoeft te worden gemaakt.

Gerelateerd

Aandachtspunten bij Publiek-Private Samenwerkingen gericht op innovatie

Gaat u deelnemen aan een publiek–private samenwerking (PPS)? Hieronder worden enkele juridische en fiscale aandachtspunten genoemd voor PPS-contracten.

Annotatie in Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN) over wezenlijke wijziging bij verstrijken contractuele termijn

In het tijdschrift Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN 2024/77, afl. 4) is een noot van Tony van Wijk en Mathijs Jonkers verschenen over de vraag of het...

Gemeenten en zorgaanbieders opgelet: AMvB reële prijzen Jeugdwet per 1 juli in werking getreden

Op 1 juli 2024 is de AMvB reële prijzen Jeugdwet (‘AMvB’) in werking getreden. Met deze AMvB worden voor gemeenten nadere regels gesteld omtrent het...

Boete voor kartelvorming bij aanbestedingen: het belang van onmiddellijk distantiëren van ontvangen concurrentiegevoelige informatie

[authors value=' ' /] De ACM heeft in 2020 een boete opgelegd aan twee dakdekkers in Amsterdam die hun inschrijfprijs in het kader van een aanbesteding...

Verstrijken contractueel overeengekomen termijn levert geen wezenlijke wijziging op

Het verstrijken van een overeengekomen contractuele termijn levert volgens de Utrechtse voorzieningenrechter in beginsel geen materiële wijziging op van de...

ACM mag Marktverkenning naar ICT in de zorg (en de rol van Chipsoft) alsnog publiceren

Op 21 november 2023 heeft de ACM de Marktverkenning ICT in de zorg gepubliceerd die KPMG in 2020 voor haar heeft uitgevoerd. Publicatie heeft even op zich...
No posts found