Onderaannemers en de Wkkgz

23 februari 2023, laatst geüpdatet 12 september 2024
Veel zorgaanbieders schakelen bij het verlenen van zorg andere zorgaanbieders (onderaannemers) in. Het hoofd-en onderaannemerschap leidt in de praktijk tot diverse juridische vraagstukken. Bijvoorbeeld over de verantwoordelijkheidsverdeling tussen de hoofdaannemer en de onderaannemer, de uitwisseling van patiëntgegevens en de uit de sectorspecifieke wet- en regelgeving voor onderaannemers voortvloeiende verplichtingen. In deze blogreeks gaan wij in op specifieke aspecten die spelen bij hoofd- en onderaannemingsconstructies in de zorgsector. Dit artikel gaat over onderaannemers en de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (‘Wkkgz’).
In dit artikel

Wkkgz

Ingevolge de Wkkgz moet iedere zorgaanbieder goede zorg (doen) verlenen. Goede zorg is volgens de Wkkgz zorg die veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht is. De Wkkgz bevat voor zorgaanbieders in dat kader onder meer verplichtingen tot:

  • het informeren van cliënten over de zorgverlening en over incidenten;
  • het treffen van een schriftelijke, effectieve en laagdrempelige klachtenregeling, het aanstellen van een onafhankelijke klachtenfunctionaris en aansluiting bij een erkende geschilleninstantie;
  • het treffen van een schriftelijke regeling voor het melden van (signalen van) incidenten door zorgverleners;
  • het melden van calamiteiten, vormen van geweld in de zorgrelatie en het beëindigen van een overeenkomst met een zorgverlener in verband met disfunctioneren bij de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (‘IGJ’);
  • het controleren van het goed functioneren van zorgverleners in het verleden en (in bepaalde gevallen) het aanvragen van een verklaring omtrent gedrag.

Onderaannemers

Normadressaat van de Wkkgz zijn zorgaanbieders. Een «zorgaanbieder» in de zin van de Wkkgz is een instelling dan wel een solistisch werkende zorgverlener die zorg[1] (doet) verlenen.

De verplichtingen voortvloeiend uit de Wkkgz zijn niet (rechtstreeks) van toepassing op een «instelling die binnen het kader van de binnen een andere instelling verleende zorg een deel van die zorg verleent» (onderaannemer). Wanneer de kwaliteit of veiligheid van de door een onderaannemer verleende zorg onder de maat is, dan zal de IGJ primair de hoofdaannemer hierop aanspreken. De hoofdaannemer blijft namelijk eindverantwoordelijk voor de uitbestede zorg, ook als hij (een deel van) de zorgverlening laat uitvoeren door een onderaannemer.

De Wkkgz verplicht hoofdaannemers wel om een schriftelijke overeenkomst te sluiten met onderaannemers waarin wordt gewaarborgd dat de onderaannemer zich bij zijn werkzaamheden laat leiden door de op de hoofdaannemer rustende wettelijke verplichtingen (zoals de Wkkgz) en de regels die de hoofdaannemer heeft vastgesteld omtrent de zorgverlening. Vaak wordt in deze schriftelijke overeenkomst vastgelegd dat de onderaannemer zich conformeert aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Wkkgz en zich in dat kader bijvoorbeeld aansluit bij de klachten- en incidentenregeling van de hoofdaannemer.[2]

Is de hoofdaannemer echter een zogenaamde «lege huls», dan is de Wkkgz wel rechtstreeks van toepassing op een onderaannemer en dient de onderaannemer bijvoorbeeld verplicht over een klachten- en incidentenregeling te beschikken. Een «lege huls» is een instelling die zelf geen enkele zorg verleent maar alle zorg volledig heeft uitbesteed. Omdat een «lege huls» zelf geen zorg verleent, kwalificeert de onderaannemer niet als een «instelling die binnen het kader van de binnen een andere instelling verleende zorg een deel van die zorg verleent».

Blogreeks

In deze blokreeks zijn de volgende artikelen verschenen:

Onderaannemers en de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018

Onderaannemers en de Wtza

Onderaannemers en het hanteren van het verbod op winstoogmerk

Onderaannemers en de Wmg

Contact

Wilt u meer weten over het hoofd-en onderaannemerschap in de zorgsector of de positie van onderaannemers? Neemt u dan gerust contact op met Marieke van Dongen en Rosanne Kuiper. Wij helpen u graag verder.

[1] Onder «zorg» als bedoeld bij of krachtens de Wkkgz wordt verstaan: (1) Wlz-zorg: zorg of dienst als omschreven bij of krachtens de Wlz, (2) Zvw-zorg: zorg of dienst als omschreven bij of krachtens de Zvw, (3) andere zorg (d.w.z. handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg als bedoeld in artikel 1 van de Wet BIG, niet zijnde Wlz-zorg of Zvw-zorg, alsmede handelingen met een ander doel dan het bevorderen of bewaken van de gezondheid van de cliënt).

[2] Ten aanzien van de klachten- en incidentenregeling zijn ook andere afspraken denkbaar.