Wmcz
In de praktijk ontstaan nog wel eens misverstanden over de vraag wanneer een zorgaanbieder gehouden is tot het instellen van een cliëntenraad. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is het bijvoorbeeld niet relevant of een zorgaanbieder hoofd- of onderaannemer is, wel of niet over een Wtza-vergunning beschikt of valt onder het in de WTZi neergelegde verbod op het hanteren van een winstoogmerk. De Wmcz biedt een zelfstandig toetsingskader.
Hoofdregel: instellingsplicht bij zorgverlening door meer dan tien natuurlijke personen
Hoofdregel is dat een zorgaanbieder in de zin van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (‘Wkkgz’) verplicht is om een cliëntenraad in te stellen indien in de regel meer dan tien natuurlijke personen zorg in de zin van de Wkkgz verlenen.
Een “zorgaanbieder” in de zin van de Wkkgz betreft een instelling dan wel een solistisch werkende zorgverlener, waarbij onder een “instelling” onder meer wordt verstaan een rechtspersoon die bedrijfsmatig (tegen betaling) zorg verleent. Met “zorg” in de zin van de Wkkgz wordt gedoeld op zorg in de zin van de Wet langdurige zorg (‘Wlz’), de Zorgverzekeringswet (‘Zvw’) of andere zorg.[1] Alhoewel onderaannemers in de Wkkgz zijn uitgezonderd van het instellingsbegrip, vallen zij onder de Wmcz wél onder het instellingsbegrip en moeten ook onderaannemers een cliëntenraad instellen als zij aan de instellingsgrens voldoen.[2]
Twee uitzonderingen op de hoofdregel
Ten aanzien van een aantal categorieën zorgaanbieders is in artikel 2 van het Besluit Wmcz 2018 bepaald dat de Wmcz niet van toepassing is en dat zij geen cliëntenraad in hoeven te stellen. Zoals instellingen die onderdeel zijn van de militair geneeskundige dienst of uitsluitend bepaalde vormen van zorg (zoals zwangerschapsecho's) verlenen.
Een tweede uitzondering op de hoofdregel, is dat instellingen waarin cliënten niet gedurende ten minste een etmaal kunnen verblijven (ambulante instellingen) pas een cliëntenraad moeten hebben indien bij die instelling in de regel meer dan vijfentwintig natuurlijke personen zorg verlenen, tenzij er sprake is van zorg verleend door medisch specialisten of persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging als bedoeld in artikel 3.1.1 lid 1 sub b van de Wlz of artikel 2.10 van het Besluit zorgverzekering. In deze laatste twee gevallen geldt de reguliere instellingsgrens van tien zorgverleners.
Aantal zorgverleners
Bij het vaststellen of is voldaan aan de instellingsgrens van zorgverlening door meer dan tien dan wel vijfentwintig natuurlijke personen tellen alle zorgverleners die zorg verlenen mee. Het gaat dus niet om het aantal FTE en ook is niet relevant op welke juridische basis de zorgverleners zijn ingeschakeld (bijvoorbeeld als ZZP’er of in loondienst). Vrijwilligers en administratieve medewerkers tellen echter niet mee.
Cliëntenraad
Op grond van de Wmcz heeft een cliëntenraad onder meer advies- en instemmingsrechten ten aanzien van diverse aangelegenheden die de zorgverlening betreffen. Ook moet een medezeggenschapsregeling worden opgesteld. In sommige gevallen is een zorgaanbieder verplicht om per locatie waar zij zorg verleent een cliëntenraad in te stellen. Indien u vragen heeft over de (praktische) inrichting van een cliëntenraad binnen uw zorgorganisatie, adviseren wij daar graag nader over.
Blogreeks
Onderaannemers en de Wkkgz
Onderaannemers en het verbod op het hanteren van een winstoogmerk
Onderaannemers en de Wtza
Onderaannemers en de Wmg
Contact
Wilt u meer weten over het hoofd- en onderaannemerschap in de zorgsector of de positie van onderaannemers? Neemt u dan gerust contact op met Marieke van Dongen en Rosanne Kuiper. Wij helpen u graag verder.
Voetnoten
[1] Andere zorg wordt in de Wkkgz gedefinieerd als “handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg als bedoeld in artikel 1 van de Wet BIG, niet zijnde Wlz-zorg of Zvw-zorg, alsmede handelingen met een ander doel dan het bevorderen of bewaken van de gezondheid van de cliënt”.
[2] De wetgever heeft in de Wmcz bewust verwezen naar het begrip instelling in de zin van artikel 1 lid 1 Wkkgz en niet naar de uitzondering in artikel 1 lid 5 Wkkgz, zodat ook onderaannemers onder het toepassingsbereik van de Wmcz vallen.
