Mijn debiteur beëindigt haar onderneming of bestaat niet meer: wat nu?

3 oktober 2014, laatst geüpdatet 28 augustus 2024
Het kan in de praktijk voorkomen dat de klant aan wie u goederen of diensten heeft geleverd, op enig moment besluit haar bedrijfsactiviteiten te beëindigen. Is de klant een BV dan kan het zijn dat zij is ontbonden en opgehouden te bestaan, oftewel: geliquideerd. Wat kunt u dan nog doen om betaling te krijgen van uw facturen?Bedrijfsbeëindiging van uw debiteurAllereerst is van belang dat bedrijfsbeëindiging van uw debiteur niet betekent dat u geen vordering meer zou hebben. Om te weten wat u m...
Maartje ter Horst 
Maartje ter Horst 
Advocaat - Senior
In dit artikel
Het kan in de praktijk voorkomen dat de klant aan wie u goederen of diensten heeft geleverd, op enig moment besluit haar bedrijfsactiviteiten te beëindigen. Is de klant een BV dan kan het zijn dat zij is ontbonden en opgehouden te bestaan, oftewel: geliquideerd. Wat kunt u dan nog doen om betaling te krijgen van uw facturen?

Bedrijfsbeëindiging van uw debiteur
Allereerst is van belang dat bedrijfsbeëindiging van uw debiteur niet betekent dat u geen vordering meer zou hebben. Om te weten wat u moet doen om uw onbetaalde facturen (en eventuele schadevergoeding) verhaald te krijgen, is van belang met welk type debiteur u te maken hebt. Is uw debiteur een BV of gaat het bijvoorbeeld om een eenmanszaak of VOF?

Liquidatie en vereffening van een BV
Wanneer de klant een BV is, is zogenaamde turboliquidatie een eenvoudige wijze om de vennootschap te beëindigen. De BV wordt alsdan ontbonden door een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders. Indien de BV op dat moment geen baten meer heeft, dan houdt zij direct op te bestaan.

Zijn er wel baten, dan moet vereffening van de ontbonden vennootschap plaatsvinden. Dit geschiedt gewoonlijk door de bestuurder: de activa worden te gelde gemaakt, waarmee vervolgens de schulden worden betaald. De vereffenaar is daarbij verplicht om rekening en verantwoording te doen en een plan van verdeling te maken. Deze stukken worden vervolgens ter inzage gelegd bij de Kamer van Koophandel en gepubliceerd in de krant. Indien u het met de verdeling niet eens bent, dan kunt u zich daartegen verzetten. Zijn er overigens te weinig baten om de schulden van te kunnen voldoen, dan is de vereffenaar gehouden het faillissement van de ontbonden vennootschap aan te vragen.

Blijft de klant na haar bedrijfsbeëindiging echter stilzitten en wordt uw schuld niet voldaan, dan kunt u drie dingen doen:
1. Heropening van de vereffening verzoeken
Indien u kunt aantonen dat sprake is van mogelijke baten van de ontbonden BV, dan kunt u de rechtbank verzoeken de vereffening te heropenen. Indien de rechtbank uw verzoek toewijst dan ‘herleeft’ de BV en wordt een vereffenaar benoemd die de bate zal moeten afwikkelen. Blijkt dat deze bate onvoldoende is om uw schuld te voldoen, dan zal de vereffenaar alsnog het faillissement van de BV moeten aanvragen.
2. Het faillissement van de klant aanvragen
Het is ook mogelijk om zelf het faillissement van de klant aan te vragen, zonder dat om heropening van de vereffening wordt verzocht. Indien niet te verwachten is dat de (ontbonden) BV baten heeft, terwijl zij ook niet overgaat tot het betalen van haar schuld aan u, dan is het raadzaam om het faillissement van de klant aan te vragen.
3. Aanspreken (oud)bestuurder op grond van onrechtmatige daad
Indien blijkt dat de oud-bestuurder de BV heeft ontbonden zonder te vereffenen, terwijl er baten aanwezig waren en u nog een vordering op de BV had, dan kunt u de oud-bestuurder (persoonlijk) aansprakelijk stellen op grond van onrechtmatige daad. U zult alsdan moeten aantonen dat het ten onrechte niet-vereffenen van de BV tot schade heeft geleid en dat de oud-bestuurder daarvoor aansprakelijk is.

Liquidatie van een eenmanszaak of VOF
Indien de klant een eenmanszaak is, dan is de ondernemer privé aansprakelijk voor alle schulden van de eenmanszaak. Indien wordt besloten tot bedrijfsbeëindiging van de eenmanszaak, terwijl er vervolgens niet wordt overgegaan tot betaling van de schuld aan u, dan kan de privépersoon achter de eenmanszaak (de ondernemer) rechtstreeks tot betaling worden aangesproken. Wordt er niet betaald, dan is het raadzaam het faillissement aan te vragen.

Is de klant een VOF, dan wordt zij geacht een afgescheiden vermogen te hebben dat in geval van liquidatie primair aan de VOF-crediteuren toekomt. Hetgeen overblijft na betaling van de VOF-crediteuren, komt toe aan de crediteuren van de vennoten in privé.

Andersom geldt dat de vennoten in privé aansprakelijk zijn voor schulden van de VOF, voor zover deze niet uit het vermogen van de VOF kunnen worden voldaan. Indien blijkt dat de VOF uw schuld niet betaalt omdat haar vermogen ontoereikend is, dan kunt u de vennoten rechtstreeks aanspreken. Wordt ook dan niet betaald, dan kan het faillissement worden aangevraagd. Het faillissement van de VOF betekent automatisch ook het faillissement van de vennoten. Dit geldt andersom overigens niet.

Tot slot
Beëindigt uw debiteur haar onderneming, laat het er dan niet bij zitten. Onderzoek of er nog vermogensbestanddelen zijn waarop u zich kunt verhalen, zo nodig bij de vennoten of (in geval van onrechtmatige daad) de bestuurder in privé. Zijn die er niet, dan is het raadzaam het faillissement aan te vragen en uw vordering in te dienen bij de curator.