Intellectuele eigendomsrechten
Intellectuele eigendomsrechten zijn rechten die de wet toekent aan ‘voortbrengselen van de geest’. Daarbij kan gedacht worden aan verschillende rechten, zoals bijvoorbeeld octrooirechten voor technische uitvindingen en werkwijzen, auteursrechten voor originele, creatieve werken, merkrechten voor onderscheidingstekens, modelrechten voor tekeningen en modellen en databankrechten voor databanken.
De houder van een intellectuele eigendomsrecht kan het derden verbieden om - zonder zijn toestemming - gebruik te maken van dit intellectuele eigendomsrecht of om dit recht te exploiteren, omdat deze rechten exclusief toekomen aan de houder. Daarom worden intellectuele eigendomsrechten ‘exclusieve rechten’ genoemd.
Licentieovereenkomsten
Een ieder die intellectuele eigendomsrechten bezit, kan deze rechten in licentie (‘in gebruik’) geven aan een derde partij. Vaak gebeurt dit als de houder van de intellectuele eigendomsrechten zelf niet de middelen of mogelijkheden heeft om zijn rechten te exploiteren of als de houder zijn intellectuele eigendomsrechten wil commercialiseren, bijvoorbeeld om de door hem gedane investeringen terug te verdienen.
Een licentie wordt in de regel vastgelegd in een licentieovereenkomst. Dit is een overeenkomst waarbij de rechthebbende aan een andere partij een gebruiks- of exploitatierecht verleent ten aanzien van zijn intellectuele eigendomsrechten. De houder van het betreffende intellectueel eigendomsrecht (de licentiegever) verbindt zich daarbij jegens de andere partij (de licentienemer) om zijn exclusieve gebruiks- en exploitatierechten niet tegen de licentienemer in te roepen onder de voorwaarden van de licentieovereenkomst.
Soorten licentieovereenkomsten
Er zijn verschillende typen licentieovereenkomsten te onderscheiden, te weten exclusieve licenties, niet-exclusieve licenties, sole licenties en open licenties.
Exclusieve licenties
In een exclusieve licentieovereenkomst verkrijgt de licentienemer als enige, dus met uitzondering van de licentiegever, het recht om het betreffende intellectuele eigendomsrecht te gebruiken of exploiteren.
Niet-exclusieve licenties
In een niet-exclusieve licentieovereenkomst behoudt de licentiegever het recht om met andere partijen een licentieovereenkomst te sluiten ten aanzien van het betreffende intellectuele eigendomsrecht. Bovendien heeft de licentiegever dat geval ook zelf het recht om het intellectueel eigendomsrecht te gebruiken of te exploiteren.
Sole licenties
Ingeval van een sole licentieovereenkomst mag de licentiegever geen licenties aan derden verlenen, maar mag hij het intellectuele eigendomsrecht wel zelf gebruiken of exploiteren.
Open licenties
Ingeval van een open licentie verleend de rechthebbende licentierechten aan elke geïnteresseerde partij die voldoet aan vooraf opgestelde voorwaarden.
Daarnaast zijn nog andere vormen denkbaar die in de praktijk worden gebruikt, afhankelijk van het betreffende intellectuele eigendomsrecht of het soort dienst of product.
Inhoud licentieovereenkomst
In een licentieovereenkomst worden concrete afspraken gemaakt over het toepassingsbereik van de licentie. Zo kunnen er (onder meer) afspraken gemaakt worden over:
- het type licentieovereenkomst (exclusief, niet-exclusief of sole);
- het territorium waar de licentie geldt;
- de toepassingen of ‘fields of use’;
- de toegestane handelingen;
- kwaliteitseisen;
- de duur en de beëindiging van de licentie;
- de bevoegdheid van de licentienemer om sub-licenties te verlenen;
- de hoogte van de licentievergoeding (lumps sum en/of royalties);
- de exploitatieverplichtingen van de licentienemer;
- vertrouwelijke informatie, geheimhouding en know how, etc.
Afhankelijk van de omstandigheden van het geval, zal bekeken moeten worden welke afspraken passend zijn.
Schriftelijke vastlegging licentieovereenkomsten
Over het algemeen geldt dat licentieovereenkomsten vormvrij zijn en derhalve mondeling en schriftelijk gesloten kunnen worden. Echter, in een enkel geval vereist de wet dat de licentie op schrift wordt gesteld. Dit geldt bijvoorbeeld voor exclusieve auteursrechtlicenties; deze moeten op grond van de Auteurswet in een akte worden vastgelegd. Hoe dan ook is het aan te raden om een licentieovereenkomst altijd op schrift te stellen. Dit is van belang omdat het wenselijk of nodig kan zijn om de licentie in te schrijven in bijvoorbeeld het octrooi- of merkenregister. Bovendien kan alleen aan de hand van een schriftelijke licentieovereenkomst precies worden vastgesteld wat de wederzijdse verplichtingen zijn. Ingeval er tussen de licentiegever en -nemer ooit een geschil mocht ontstaan, is dit laatste van essentieel belang.
In onze volgende blogs zullen wij de verschillende aspecten van de licentieovereenkomst nader uitdiepen, waaronder het toepassingsgebied van licentieovereenkomsten
Christel Jeunink en Lisette Gotink, beide IE-advocaat en specialist licentieovereenkomsten.