Kartelschadeclaims: hoe zit het met (aanvang van) verjaringstermijn

31 oktober 2018, laatst geüpdatet 11 september 2024
Momenteel lopen voor Nederlandse rechtbanken en gerechtshoven diverse kartelschadeprocedures. In (vrijwel) al deze zaken stellen de (vermeend) karteldeelnemers dat de schadeclaims van hun benadeelde (indirecte) afnemers zijn verjaard. De aanvangsdatum van de verjaringstermijn van vijf jaar is dan een belangrijk geschilpunt.
Sjaak van der Heul 
Sjaak van der Heul 
Advocaat - Senior
In dit artikel

Verjaringstermijn

Een schadeclaim verjaart door verloop van vijf jaren na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de benadeelde zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon bekend is geworden. Het moet gaan om een daadwerkelijke bekendheid, zodat het enkele vermoeden van het bestaan van schade niet volstaat. De verjaringstermijn begint volgens de Hoge Raad te lopen zodra de benadeelde daarover voldoende zekerheid heeft; absolute zekerheid over schade is niet noodzakelijk.

Tussenarrest van het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden

Recent heeft het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden (tussen)arrest gewezen in een van de langlopende schadeprocedures van Tennet met betrekking tot kartelafspraken over gasgeïsoleerd schakelmateriaal. Aan hem werd onder meer voorgelegd of de verjaringstermijn al was gaan lopen op het moment dat de Europese Commissie in een persbericht een inval en kartelonderzoek in de sector voor gasgeïsoleerd schakelmateriaal had aangekondigd (verjaring was slechts één van de geschilpunten uit het lezenswaardige arrest).

Het Gerechtshof heeft de vaste lijn bevestigd dat de verjaringstermijn in principe niet eerder begint te lopen dan de dag nadat de Europese Commissie of (in de Nederlandse context) de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) een boetebesluit heeft genomen. Het Gerechtshof houdt tegelijkertijd echter de mogelijkheid open dat een persbericht van de Europese Commissie / ACM waarin (de start van) een onderzoek naar een vermeende kartelinbreuk wordt aangekondigd het startpunt kan vormen van de verjaringstermijn.

De daarvoor vereiste (bijzondere) omstandigheden deden zich in de bij hem voorliggende zaak niet voor, omdat het persbericht van de Europese Commissie:

  • geen namen heeft genoemd van de ondernemingen die werden verdacht van betrokkenheid bij een mogelijk kartel en evenmin bij welke ondernemingen onderzoekshandelingen waren verricht;
  • uitsluitend de door de Europese Commissie onderzochte sector heeft genoemd en niet van Tennet kon worden verwacht dat zij haar leverancier reeds daarom met het (mogelijke) kartel in verband zou brengen;
  • niet duidelijk heeft gemaakt of het mogelijke kartel tevens betrekking kon hebben op Nederland;
  • geen duidelijkheid heeft verschaft over de aard van de beweerde kartelgedragingen (zoals prijs- en/of marktverdelingsafspraken).

Omdat Tennet binnen vijf jaar na publicatie van het boetebesluit een vordering had ingesteld, was deze niet verjaard.

Lessen voor de praktijk

De verjaringstermijn voor kartelschadeprocedures vangt in principe aan op de dag volgend op de publicatiedatum van het boetebesluit. Een eerdere aanvangsdatum lijkt onder zeer strikte omstandigheden mogelijk, afhankelijk van de inhoud van persberichten en/of andere (media)aandacht voor een beweerd kartel. De drempel is weliswaar hoog, maar als leveranciers (in mediaberichten) in verband worden gebracht met mogelijke deelname aan verboden (voldoende concreet beschreven) kartelgedragingen, is het voor zijn (indirecte) afnemers raadzaam om alle potentiele kartellisten zekerheidshalve alvast aansprakelijk te stellen. Daarmee wordt de verjaringstermijn (voor zover die al zou zijn aangevangen) gestuit.

Gelet op de substantiële bedragen die gemoeid zijn met kartelschadeprocedures geldt als devies “better safe than sorry”: houd de websites van Europese Commissie en ACM in de gaten.

Gerelateerd

Annotatie in Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN) over wezenlijke wijziging bij verstrijken contractuele termijn

In het tijdschrift Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN 2024/77, afl. 4) is een noot van Tony van Wijk en Mathijs Jonkers verschenen over de vraag of het...

Gemeenten en zorgaanbieders opgelet: AMvB reële prijzen Jeugdwet per 1 juli in werking getreden

Op 1 juli 2024 is de AMvB reële prijzen Jeugdwet (‘AMvB’) in werking getreden. Met deze AMvB worden voor gemeenten nadere regels gesteld omtrent het...

Boete voor kartelvorming bij aanbestedingen: het belang van onmiddellijk distantiëren van ontvangen concurrentiegevoelige informatie

[authors value=' ' /] De ACM heeft in 2020 een boete opgelegd aan twee dakdekkers in Amsterdam die hun inschrijfprijs in het kader van een aanbesteding...

Verstrijken contractueel overeengekomen termijn levert geen wezenlijke wijziging op

Het verstrijken van een overeengekomen contractuele termijn levert volgens de Utrechtse voorzieningenrechter in beginsel geen materiële wijziging op van de...

ACM mag Marktverkenning naar ICT in de zorg (en de rol van Chipsoft) alsnog publiceren

Op 21 november 2023 heeft de ACM de Marktverkenning ICT in de zorg gepubliceerd die KPMG in 2020 voor haar heeft uitgevoerd. Publicatie heeft even op zich...

Nieuwe (hogere) de-minimisdrempels voor staatssteun per 1 januari 2024

[authors value=' ' /] De nieuwe de minimisverordeningen zijn op 15 december 2023 in het Publicatieblad van de Europese Unie gepubliceerd. Zij voorzien in...
No posts found