Beheerders van kabels en leidingen zijn op grond van de Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) verplicht om hun ondergrondse kabels en leidingen (de netten) in kaart te brengen. Mocht een grondroerder willen graven, en hij doet een Klic-melding, dan blijkt uit de Klic-tekening welke kabels en leidingen hij in het graaftracé zal aantreffen. Hij kan dan voorzorgsmaatregelen treffen. Huisaansluitingen zijn uitgezonderd van deze registratieplicht waardoor een huisaansluiting niet uit de Klic-tekening blijkt. Mocht een huisaansluiting worden geraakt bij grondroerende werkzaamheden, dan kan de grondroerder toch aansprakelijk zijn voor de schade.
Netten en huisaansluitingen
Beheerders van kabels en leidingen moeten op grond van de WION liggingsgegevens verstrekken over hun netten. Een net wordt daarbij in artikel 1 sub e WION omschreven als:
“Een ondergrondse kabel of leiding, daaronder mede begrepen lege buizen, ondergrondse ondersteuningswerken en beschermingswerken, bestemd voor transport van vaste, vloeibare of gasvormige stoffen, van energie of van informatie”.
Een huisaansluiting zorgt voor de aansluiting van een eindverbruiker op het net. Volgens de minister van Economische Zaken (EZ) zijn huisaansluitingen als het ware de haarvaten van de ondergrondse netten in de vorm van bijvoorbeeld een aftakking van een elektriciteitsnet, die onder de weg ligt, naar de meterkast van een huis, flatgebouw of kantoor. Een aftakking is een huisaansluiting zolang het net waarop is aangesloten naar zijn aard ook open staat voor aansluiting aan een huishouden. Een aftakking van een elektriciteitsnet naar een bedrijf is zodoende een huisaansluiting zolang het net ook open staat voor aansluiting van huishoudens. Een huisaansluiting is volgens de toelichting op de WION enkel de laatste aftakking van een net naar de eindgebruiker.
De beheerders hebben na de invoering van de WION aangegeven dat de kosten onredelijk hoog zouden zijn als zij zouden worden verplicht om alle huisaansluitingen met terugwerkende kracht te lokaliseren en te registreren. Deze disproportionaliteit was de reden dat de wetgever heeft besloten om huisaansluitingen uit te zonderen van de registratieplicht zoals opgenomen in de WION. Dit was de reden dat artikel 1 lid 2 WION is opgenomen die bepaalt:
“Onder net als bedoeld in het eerste lid, onderdeel e, wordt niet begrepen de niet met andere kabels of leidingen samengebonden delen van kabels of leidingen die een verbinding vormen tussen een net dat naar zijn aard voor aansluiting van huishoudens wordt opengesteld, en één onroerende zaak als bedoeld in artikel 16, onderdeel a tot en met e, van de Wet waardering onroerende zaken”.
De aansluitschets
Op grond van artikel 1 lid 2 WION is een beheerder niet verplicht om, met terugwerkende kracht, alle huisaansluitingen te registreren. Dit zorgt er voor dat huisaansluitingen niet op een Klic-tekening zichtbaar zijn. Om toch (enige) zekerheid te bieden aan een grondroerder kunnen bij de Klic-melding ook aansluitschetsen van de huisaansluitingen worden opgevraagd. Dit zijn afzonderlijke detailtekeningen van een huisaansluiting . Het risico bestaat echter dat deze aansluitschetsen niet aanwezig of niet actueel zijn. Het opvragen van aansluitschetsen kan daarnaast complicerend werken omdat bij de Klic-melding de grondroerder dan meerdere kaarten krijgt, namelijk van ieder huisadres en elk net een aparte kaart.
Aansprakelijkheid bij schade
De kans bestaat dat de aanwezigheid van een huisaansluiting in een graaftracé niet uit de Klic-tekening of aansluitschets blijkt. Dit betekent niet dat een grondroerder vrijuit gaat bij het toebrengen van schade aan een niet ingetekende huisaansluiting. Een grondroerder heeft namelijk de wettelijke plicht om zorgvuldig te graven. Een grondroerder moet daarbij, naast wat uit een Klic-tekening blijkt, bedacht zijn op de aanwezigheid van andere kabels of leidingen. Een grondroerder moet daarbij letten op uiterlijke kenmerken ter plaatsen die een indicatie kunnen zijn voor de aanwezigheid van kabels en leidingen. Over het algemeen moet een grondroerder bedacht zijn op huisaansluitingen. Het is een feit van algemene bekendheid dat een huis, flatgebouw of kantoor is aangesloten op verschillende netten. Het is onderdeel van de zorgplicht om deze kabels en leidingen (de huisaansluitingen) feitelijk te lokaliseren. Wordt dit nagelaten en wordt er schade berokkend aan een huisaansluiting, dan kan een schending van deze (ongeschreven) zorgplicht een onrechtmatige daad jegens de beheerder opleveren.
Conclusie
Uit rapportage van het kabel en leiding overleg (KLO) blijkt dat, op basis van door 11 grote netbeheerders verstrekte informatie, 50% van de graafschades wordt veroorzaakt aan huisaansluitingen. Deze schade vloeit voor het overgrote deel voort uit het feit dat huisaansluitingen niet in de Klic-tekening zijn ingetekend, en een grondroerder op locatie niet bedachtzaam is op de aanwezigheid van een huisaansluiting. Het is disproportioneel voor beheerders om alle huisaansluitingen met terugwerkende kracht in te tekenen, maar het is wel zaak om alle nieuw aan te leggen huisaansluitingen in te tekenen. Een grondroerder dient ter voorkoming van schade bedacht te zijn op de aanwezigheid van huisaansluitingen. Het nalaten van een onderzoek naar de aanwezigheid hiervan kan in sommige gevallen aansprakelijkheid opleveren in geval van schade.
Sebastiaan van de Kant
Peter van Huizen
Netten en huisaansluitingen
Beheerders van kabels en leidingen moeten op grond van de WION liggingsgegevens verstrekken over hun netten. Een net wordt daarbij in artikel 1 sub e WION omschreven als:
“Een ondergrondse kabel of leiding, daaronder mede begrepen lege buizen, ondergrondse ondersteuningswerken en beschermingswerken, bestemd voor transport van vaste, vloeibare of gasvormige stoffen, van energie of van informatie”.
Een huisaansluiting zorgt voor de aansluiting van een eindverbruiker op het net. Volgens de minister van Economische Zaken (EZ) zijn huisaansluitingen als het ware de haarvaten van de ondergrondse netten in de vorm van bijvoorbeeld een aftakking van een elektriciteitsnet, die onder de weg ligt, naar de meterkast van een huis, flatgebouw of kantoor. Een aftakking is een huisaansluiting zolang het net waarop is aangesloten naar zijn aard ook open staat voor aansluiting aan een huishouden. Een aftakking van een elektriciteitsnet naar een bedrijf is zodoende een huisaansluiting zolang het net ook open staat voor aansluiting van huishoudens. Een huisaansluiting is volgens de toelichting op de WION enkel de laatste aftakking van een net naar de eindgebruiker.
De beheerders hebben na de invoering van de WION aangegeven dat de kosten onredelijk hoog zouden zijn als zij zouden worden verplicht om alle huisaansluitingen met terugwerkende kracht te lokaliseren en te registreren. Deze disproportionaliteit was de reden dat de wetgever heeft besloten om huisaansluitingen uit te zonderen van de registratieplicht zoals opgenomen in de WION. Dit was de reden dat artikel 1 lid 2 WION is opgenomen die bepaalt:
“Onder net als bedoeld in het eerste lid, onderdeel e, wordt niet begrepen de niet met andere kabels of leidingen samengebonden delen van kabels of leidingen die een verbinding vormen tussen een net dat naar zijn aard voor aansluiting van huishoudens wordt opengesteld, en één onroerende zaak als bedoeld in artikel 16, onderdeel a tot en met e, van de Wet waardering onroerende zaken”.
De aansluitschets
Op grond van artikel 1 lid 2 WION is een beheerder niet verplicht om, met terugwerkende kracht, alle huisaansluitingen te registreren. Dit zorgt er voor dat huisaansluitingen niet op een Klic-tekening zichtbaar zijn. Om toch (enige) zekerheid te bieden aan een grondroerder kunnen bij de Klic-melding ook aansluitschetsen van de huisaansluitingen worden opgevraagd. Dit zijn afzonderlijke detailtekeningen van een huisaansluiting . Het risico bestaat echter dat deze aansluitschetsen niet aanwezig of niet actueel zijn. Het opvragen van aansluitschetsen kan daarnaast complicerend werken omdat bij de Klic-melding de grondroerder dan meerdere kaarten krijgt, namelijk van ieder huisadres en elk net een aparte kaart.
Aansprakelijkheid bij schade
De kans bestaat dat de aanwezigheid van een huisaansluiting in een graaftracé niet uit de Klic-tekening of aansluitschets blijkt. Dit betekent niet dat een grondroerder vrijuit gaat bij het toebrengen van schade aan een niet ingetekende huisaansluiting. Een grondroerder heeft namelijk de wettelijke plicht om zorgvuldig te graven. Een grondroerder moet daarbij, naast wat uit een Klic-tekening blijkt, bedacht zijn op de aanwezigheid van andere kabels of leidingen. Een grondroerder moet daarbij letten op uiterlijke kenmerken ter plaatsen die een indicatie kunnen zijn voor de aanwezigheid van kabels en leidingen. Over het algemeen moet een grondroerder bedacht zijn op huisaansluitingen. Het is een feit van algemene bekendheid dat een huis, flatgebouw of kantoor is aangesloten op verschillende netten. Het is onderdeel van de zorgplicht om deze kabels en leidingen (de huisaansluitingen) feitelijk te lokaliseren. Wordt dit nagelaten en wordt er schade berokkend aan een huisaansluiting, dan kan een schending van deze (ongeschreven) zorgplicht een onrechtmatige daad jegens de beheerder opleveren.
Conclusie
Uit rapportage van het kabel en leiding overleg (KLO) blijkt dat, op basis van door 11 grote netbeheerders verstrekte informatie, 50% van de graafschades wordt veroorzaakt aan huisaansluitingen. Deze schade vloeit voor het overgrote deel voort uit het feit dat huisaansluitingen niet in de Klic-tekening zijn ingetekend, en een grondroerder op locatie niet bedachtzaam is op de aanwezigheid van een huisaansluiting. Het is disproportioneel voor beheerders om alle huisaansluitingen met terugwerkende kracht in te tekenen, maar het is wel zaak om alle nieuw aan te leggen huisaansluitingen in te tekenen. Een grondroerder dient ter voorkoming van schade bedacht te zijn op de aanwezigheid van huisaansluitingen. Het nalaten van een onderzoek naar de aanwezigheid hiervan kan in sommige gevallen aansprakelijkheid opleveren in geval van schade.
Sebastiaan van de Kant
Peter van Huizen
Gerelateerd
Energietransitie
