Op 1 januari 2022 zijn de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) en de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders (AWtza) in werking getreden. Dit leidt onder andere tot een verantwoordingsplicht voor zorgaanbieders: de Jaarverantwoording Zorg. De AWtza wijzigt namelijk voor een deel de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG). Zo is artikel 40b WMG toegevoegd, waaruit volgt dat een zorgaanbieder jaarlijks vóór 1 juni een jaarverantwoording openbaar moet maken.
Doel Jaarverantwoording
De Jaarverantwoording draagt bij aan het op orde hebben van de bedrijfsvoering. Dat is van belang voor het verlenen van goede zorg. Voorts is de Jaarverantwoording een maatschappelijke verantwoording van zorgaanbieders over de besteding van collectieve middelen. Tot slot dient de Jaarverantwoording als hulpmiddel voor het risicogericht toezicht op zorgaanbieders en geeft het andere betrokkenen (zoals cliëntenraden) inzicht in de (financiële) bedrijfsvoering van zorgaanbieders.
Reikwijdte/doelgroep Jaarverantwoording
Zorgaanbieders
Vóór invoering van de WMG, vloeiden verslagleggingsregels voort uit de Regeling verslaglegging WTZi. Die kende echter een beperktere reikwijdte. Die jaarverantwoordingsplicht gold slechts voor instellingen voor medisch-specialistische zorg, geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en thuiszorg waarop aanspraak bestond ingevolge de Wet langdurige zorg of ingevolge een zorgverzekering als bedoeld in de Zorgverzekeringswet. Onder de Regeling verslaglegging WTZi moesten circa 3.000 zorginstellingen zich jaarlijks verantwoorden.
De nieuwe Jaarverantwoording geldt voor vrijwel alle zorgaanbieders. Zorgaanbieders in de zin van de WMG zijn:
- Natuurlijke personen of rechtspersonen die beroeps- of bedrijfsmatig zorg verlenen.
- Natuurlijke personen of rechtspersonen voor zover deze tarieven in rekening brengen voor het beroeps- of bedrijfsmatig verlenen van zorg door een zorgaanbieder onder (1), bij een van de volgende partijen:
a. Aan een zorgverzekeraar, Wlz-uitvoerder of een particuliere ziektekostenverzekeraar.
b. Een andere zorgaanbieder (zoals een hoofdaannemer).
c. Een patiënt.
d. Een verzekerde (bijvoorbeeld een pbg-budgethouder).
Zorg
Onder “zorg” in de zin van de WMG wordt verstaan:
- Zorg omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet.
- Zorg omschreven bij of krachtens de Wet langdurige zorg.
- Niet onder sub a of sub b vallende individuele gezondheidszorg die betrekking heeft op een natuurlijke persoon en ertoe strekt diens gezondheid te bevorderen of te bewaken.
- Zorg als bedoeld in artikel 2 van het Besluit uitbreiding en beperking werkingssfeer WMG.
Onder de Regeling openbare jaarverantwoording WMG gaat het om circa 21.000 zorgaanbieders die een Jaarverantwoording moeten indienen.
Voor wie is de verantwoordingsplicht volledig nieuw?
Voor de volgende groepen is de jaarverantwoordingsplicht nieuw (t.o.v. de Regeling verslaglegging WTZi):
- de eerstelijnsaanbieders van de Zorgverzekeringswet;
- zorgaanbieders die uitsluitend met Zorgverzekeringswet- of Wet langdurige zorg-persoonsgebonden budgetten bekostigd worden;
- onderaannemers;
- zorgaanbieders die uitsluitend worden bekostigd met een VWS-subsidie.
Aandachtspunten
De (Regeling openbare jaarverantwoording) WMG brengt verschillende aandachtspunten met zich, waarvan wij hier enkele uitlichten.
Aandachtspunt 1: onderaannemers
Onderaannemers vallen ook onder het zorgaanbiederbegrip van de WMG. Dat betekent dat zowel hoofd- als onderaannemers in beginsel openbaarmakingsplichtig zijn.
Aandachtspunt 2: uitzonderingscategorieën
Voor sommige zorgaanbieders die wél vallen onder de reikwijdte, wordt alsnog een uitzondering gemaakt waardoor zij zich toch niet jaarlijks hoeven te verantwoorden. Dit zijn onder andere zorgaanbieders die uitsluitend zorg verlenen die niet wordt gefinancierd vanuit de Zvw, Wlz of VWS-subsidie en natuurlijke personen die geen zorg doen verlenen, zoals werknemers en zelfstandigen zonder personeel.
Aandachtspunt 3: jeugdhulp en WMO
De Regeling openbare jaarverantwoording WMG is niet van toepassing op jeugdhulpaanbieders die uitsluitend jeugdhulp verlenen en WMO-aanbieders die uitsluitend zorg op grond van WMO verlenen. Dat betekent niet dat zij zich niet dienen te verantwoorden. De wettelijke grondslag is echter niet de WMG, maar de Jeugdwet respectievelijk de WMO. Let wel op in geval van gecombineerde zorgverlening! De regels van de WMG gaan voor op de jaarverslagleggingsbepalingen uit bijvoorbeeld de Jeugdwet. Dat betekent dat die organisatie moet voldoen aan de WMG, en daarnaast aanvullende gegevens en andere informatie uit het jaardocument Jeugd moet aanleveren.
Aandachtspunt 4: consolidatie
De (Regeling openbare jaarverantwoording) WMG brengt verschillende wijzigingen met zich voor verslaglegging in geval van o.m. groepen en zuivere steunstichtingen. Zo moet een zorgaanbieder steunstichtingen die tot de groep behoren of waarop hij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover hij de centrale leiding heeft, voortaan opnemen in de geconsolideerde jaarrekening.
Wilt u weten aan welke verplichtingen rondom de Jaarverantwoording Zorg uw zorgorganisatie moet voldoen? Wij helpen u graag verder. Neem gerust vrijblijvend contact op met Charlotte Perquin-Deelen.
Blogreeks:
Blog 1: Jaarverantwoording: (1) Doel en reikwijdte
Blog 2: Jaarverantwoording: (2) Inhoud
Blog 3: Jaarverantwoording: (3) Openbaarmaking, termijnen en handhaving (NZa)
Blog 4: minister Helder heeft op de pauzeknop gedrukt - uitzonderingen op de Jaarverantwoordingsplicht
Blog 5: Jaarverantwoording Zorg - Goed nieuws voor micro-zorgaanbieders
Blog 6: Jaarverantwoording Zorg - Verhoging grensbedragen
