Het Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB) en de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza)

9 juni 2023, laatst geüpdatet 12 september 2024
Veel medisch specialisten die werkzaam zijn in een algemeen ziekenhuis of een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) zijn als vrij beroepsbeoefenaar georganiseerd in een Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB). Het functioneren van het MSB en de relatie met het ziekenhuis/ZBC leidt in de praktijk tot diverse juridische en fiscale vraagstukken. Bijvoorbeeld welke verplichtingen voor het MSB voortvloeien uit sectorspecifieke wet- en regelgeving, vragen over de samenwerking met het ziekenhuis en de fiscale toetsing van het MSB door de Belastingdienst. In deze blogreeks gaan wij in op juridische en fiscale aspecten die spelen bij MSB-en. Dit artikel gaat over de verplichtingen die voor een MSB voortvloeien uit de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza).
In dit artikel

Wtza

Op 1 januari 2022 is de Wtza in werking getreden. De Wtza introduceert een meldplicht voor nieuwe en bestaande zorgaanbieders, een vernieuwde vergunningenprocedure en stelt eisen aan de bestuursstructuur van vergunningplichtige instellingen (onafhankelijke interne toezichthouder). De uitzonderingen op voornoemde verplichtingen zijn neergelegd in het Uitvoeringsbesluit Wtza.

Meldplicht

De meldplicht geldt voor «zorgaanbieders». Hieronder verstaat de Wtza instellingen[1] en solistisch werkende zorgverleners die zorg als bedoeld bij of krachtens de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) verlenen of laten verlenen (dit betreft Wlz-zorg, Zvw-zorg en andere zorg). Ook MSB-en vallen onder de meldplicht. De meldplicht geldt voor zowel MSB-en die alleen onderaannemer van een ziekenhuis/ZBC zijn als MSB-en die ook zelfstandig (dus niet alleen in onderaanneming) medisch specialistische zorg verlenen.

Nieuwe MSB-en moeten zich binnen drie maanden vóór de start van de zorgverlening melden bij het CIBG. MSB-en die voor 1 januari 2022 stonden ingeschreven in het Landelijk Register Zorgaanbieder (LRZA) hoeven zich niet meer te melden bij het CIBG. Voor MSB-en die na 1 januari 2022 (opnieuw) in het LRZA zijn gekomen bestaat er wel een meldplicht.

Aan MSB-en die de meldplicht niet nakomen, kan een bestuurlijke boete worden opgelegd van maximaal € 21.750 (peiljaar 2023).

Vergunning

Onder de Wtza geldt een vergunningplicht voor:

  1. Instellingen die medisch specialistische zorg verlenen of doen verlenen.
  2. Instellingen die met meer dan tien zorgverleners zorg of een andere dienst als omschreven bij of krachtens de Wlz of de Zvw verlenen of doen verlenen.

De vergunningplicht geldt in beginsel niet voor onderaannemers[2]. MSB-en die uitsluitend medisch specialistische zorg in onderaanneming van een ziekenhuis/ZBC verlenen, hoeven dus geen Wtza-vergunning aan te vragen. MSB-en die niet alleen onderaannemer van een ziekenhuis/ZBC zijn maar ook zelfstandig medisch specialistische zorg verlenen, zijn wel vergunningplichtig.

Alle vergunningplichtige MSB-en die na 1 januari 2022 zijn opgericht moeten meteen aan de vergunningplicht voldoen en een Wtza-vergunning aanvragen. Voor bestaande MSB-en die op 1 januari 2022 al bestonden en niet hoefden te beschikken over een WTZi-toelating maar onder de Wtza wel vergunningplichtig zijn, geldt een overgangstermijn van twee jaar voor het aanvragen van een Wtza-vergunning. Zij moeten dus vóór 1 januari 2024 een Wtza-vergunning aanvragen.

Wordt door een nieuwe vergunningplichtige MSB gestart met het verlenen van zorg voordat een Wtza-vergunning is afgegeven of vraagt een bestaande vergunningplichtige MSB niet tijdig een Wtza-vergunning aan, dan kan de IGJ een last onder dwangsom opleggen. Daarnaast kan de IGJ een boete opleggen van max € 87.000,-.

Onafhankelijke interne toezichthouder

De Wtza verplicht vergunningplichtige instellingen tot het instellen van een onafhankelijke interne toezichthouder indien zij met meer dan tien zorgverleners medisch specialistische zorg of Wlz-zorg of Zvw-zorg verlenen. Omdat de verplichting tot het instellen van een toezichthoudend orgaan gekoppeld is aan de vergunningplicht, hoeven MSB-en die uitsluitend als onderaannemer van een ziekenhuis/ZBC werken niet te voldoen aan de eisen omtrent de bestuursstructuur. MSB-en die wel vergunningplichtig zijn (omdat zij ook zelfstandig medisch specialistische zorg verlenen) moeten een intern toezichthoudend orgaan instellen als zij met meer dan tien zorgverleners medisch specialistische zorg verlenen.

Contact

Wilt u weten of uw MSB vergunningplichtig is, een toezichthoudend orgaan moet hebben of heeft u andere vragen over de Wtza? Neemt u dan gerust contact op met Marieke van Dongen of Rosanne Kuiper. Wij helpen u graag verder.

Blogreeks

In deze blogreeks zijn de volgende artikelen verschenen:

[1] Instelling in de zin van de Wtza is (i) een rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg verleent of doet verlenen, (ii) een organisatorisch verband van natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen, en (iii) een natuurlijk persoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen.

[2] Is de hoofdaannemer echter een zogenaamde «lege huls», dan moeten zowel de hoofdaannemer als de onderaannemer over een Wtza-vergunning beschikken. Een «lege huls» is een instelling die zelf geen enkele zorg verleent maar alle zorg volledig heeft uitbesteed. Zie hierover het blogartikel Onderaannemers van een «lege huls» opgelet!