Het Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB) als werkgever

20 juni 2023, laatst geüpdatet 28 augustus 2024
Veel medisch specialisten die werkzaam zijn in een algemeen ziekenhuis of een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) zijn als vrij beroepsbeoefenaar georganiseerd in een Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB). Het functioneren van het MSB en de relatie met het ziekenhuis/ZBC leidt in de praktijk tot diverse juridische en fiscale vraagstukken. Bijvoorbeeld welke verplichtingen voor het MSB voortvloeien uit sectorspecifieke wet- en regelgeving, vragen over de samenwerking met het ziekenhuis/ZBC en de fiscale toetsing van het MSB door de Belastingdienst. In deze blogreeks gaan wij in op juridische en fiscale aspecten die spelen bij MSB’en. Dit artikel gaat over het MSB als werkgever.
Frédérique Hoppers 
Frédérique Hoppers 
Advocaat - Partner
In dit artikel

Cao

Het MSB in een algemeen ziekenhuis is niet vrij de arbeidsvoorwaarden naar eigen inzicht vast te stellen. Onlangs is er weer een nieuwe cao Ziekenhuizen gesloten, met ingangsdatum 1 februari 2023 (terugwerkende kracht). Zodra deze cao algemeen verbindend wordt verklaard, moet het MSB de cao sowieso volgen. In de reikwijdtebepaling van de cao Ziekenhuizen is namelijk een uitbreiding opgenomen voor rechtspersonen die op structureel contractuele basis medisch specialistische zorg bieden ten behoeve van het algemeen ziekenhuis (artikel 1.1.1 lid 3 cao Ziekenhuizen). Buiten perioden van algemeen verbindend verklaring valt of staat de verplichting tot toepassing van de cao met de vraag of het MSB de cao Ziekenhuizen in de arbeidsovereenkomst met haar werknemers geïncorporeerd heeft. Vaak is dat het geval, met gevolg dat het MSB altijd de arbeidsvoorwaarden uit de cao Ziekenhuizen moet volgen.

Mag het MSB, bijvoorbeeld gelet op de huidige arbeidsmarktkrapte, gunstigere arbeidsvoorwaarden met haar medewerkers overeenkomen? Dat mag niet. De cao Ziekenhuizen heeft namelijk een zogenoemd standaardkarakter.


Pensioen

Het MSB in een algemeen ziekenhuis is evenmin vrij zelf een pensioenregeling in te richten of helemaal geen pensioenregeling voor haar werknemers af te sluiten. Er is namelijk sprake van een verplichting de werknemers aan te melden bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Een tijdlang is hierover onduidelijkheid geweest, maar met ingang van 1 juli 2016 is het Verplichtstellingsbesluit verduidelijkt, door op te nemen dat onder werkgever in de intramurale en/of extramurale zorg ook wordt verstaan de werkgever die medisch specialistische zorg al dan niet door (vrij gevestigde) medisch specialisten verleent (dus het MSB).


Concurrentiebeding

Een concurrentiebeding kan alleen onder strenge eisen worden overeengekomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Er moet sprake zijn van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen en dat moet goed gemotiveerd worden in de arbeidsovereenkomst. Ook naar een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd kijkt een rechter kritisch. De rechter zal een belangenafweging maken, die in het voordeel van de werknemer kan uitpakken. Een verbod van nevenwerkzaamheden is binnen het arbeidsrecht niet toegestaan, tenzij er een objectieve rechtvaardiging bestaat voor het uitvaardigen van een dergelijk verbod.

Ook het MSB zal met deze arbeidsrechtelijke regels bij indienstneming rekening moeten houden. Ook bij een beoogde uitdiensttreding moet met de arbeidsrechtelijke regels rekening worden gehouden. Zo zal er een voldragen redelijke ontslaggrond moeten zijn, is in de regel een transitievergoeding verschuldigd en kan een rechter onder omstandigheden een billijke vergoeding opleggen.


Medisch specialisten

Mocht het MSB in een algemeen ziekenhuis tevens medisch specialisten in loondienst hebben, dan is van belang dat de AMS van de cao Ziekenhuizen geldt. Ook dan speelt de verplichte deelname van de medisch specialisten in het Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Anders dan bij de vrijgevestigde medisch specialisten, die immers deelnemen in het beroepspensioenfonds voor de Medisch Specialisten.


ZBC

In het voorgaande is de arbeidsrechtelijke situatie van het MSB als werkgever in een algemeen ziekenhuis weergegeven. Uiteraard kunnen ook medisch specialisten die werkzaam zijn in een ZBC als vrij beroepsbeoefenaar zijn georganiseerd in een MSB. Vraag die dan opkomt, is of in die situatie de cao Zelfstandige Klinieken voor werknemers van MSB geldt. Zo evident als dit aan de orde is voor werknemers van het MSB in een algemeen ziekenhuis, is dat bij de cao Zelfstandige Klinieken niet het geval. De reikwijdtebepaling blinkt naar onze mening niet uit in helderheid. Sowieso geldt de cao Zelfstandige Klinieken niet op het moment dat het ZBC helemaal geen van overheidswege gefinancierde zorg verleent (en dat geldt dan dus ook voor het MSB binnen dat ZBC). In die situatie speelt de verplichte deelname in het Pensioenfonds Zorg en Welzijn evenmin. Op het moment echter dat het ZBC ook van overheidswege gefinancierde zorg verleent, valt de het ZBC onder de reikwijdte van de cao en (sinds een aantal jaren ook onder) het pensioenfonds, echter is zoals aangegeven niet duidelijk of dit dan ook geldt voor het MSB. De vraag die dan namelijk opkomt is of het MSB onderdeel uitmaakt van een organisatorisch verband met het ZBC. Of het enkele structureel samenwerken maakt dat sprake is van zo’n organisatorisch verband, kunnen wij niet met zekerheid bevestigen. Mogelijk dat met zo’n organisatorisch verband concern gelieerdheid bedoeld wordt en daarvan is in relatie tot het MSB meestal geen sprake.


Contact

Wilt u meer weten over de positie van het MSB als werkgever? Neemt u dan gerust contact op met Frédérique Hoppers of Maaike de Jonge. Wij helpen u graag verder.


Blogreeks

In deze blogreeks zijn de volgende artikelen verschenen:











Gerelateerd

Raad van State niet overtuigd van Wet VBAR: ‘fundamentele hervormingen ontbreken’

De afdeling Advisering van de Raad van State (hierna: “de Raad”) heeft stevige kritiek geuit op het wetsvoorstel Wet Verduidelijking Beoordeling...

Belastingdienst publiceert kader voor beoordeling arbeidsrelaties per 1 januari a.s.!

De Belastingdienst heeft eind vorige week het document Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties gepubliceerd. Hierin verduidelijkt de Belastingdienst de...

Klokkenluider of schender van bedrijfsgeheimen en privacyrechten? Wat werkgevers moeten weten en doen

Goed omgaan met meldingen en acties van werknemers die (mogelijk) klokkenluider zijn, is complex. Dit illustreert een recente uitspraak van gerechtshof Den...

PensioenPost #15 – Werkzaamheid valt onder de werkingssfeer van Bpf MITT maar maatstaven van redelijkheid en billijkheid staan een verplichtstelling in de weg

Het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch heeft recent uitspraak gedaan in een aansluitingsdiscussie met het bedrijfstakpensioenfonds MITT. In deze uitspraak ging het...

NIEUWE VERSIE WET VERDUIDELIJKING BEOORDELING ARBEIDSRELATIES EN RECHTSVERMOEDEN: van ABC naar WZOP

De belangrijkste wijzigingen van de op 3 juli gepubliceerde (herziende) Wet VBAR (Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden)

PensioenPost #14 – Voortgangsrapportage monitoring Wet toekomst pensioenen

Op 1 juli 2023 trad de Wet toekomst pensioenen (Wtp) in werking, waarmee de formele start van de transitie naar een nieuw pensioenstelsel werd ingeluid.
No posts found