Wat is een merk?
Een merk is een teken ter onderscheiding van waren of diensten. Merken dienen om producten of diensten van die van andere ondernemingen te onderscheiden. Daar zit ook het verschil met uw handelsnaam. Een handelsnaam dient ter onderscheiding van een onderneming. Anders dan bij een handelsnaam dient een merk geregistreerd te worden, wil daarvoor bescherming kunnen worden ingeroepen (zie hierna). Lees hier meer over het verschil tussen een handelsnaam en merk.
Criteria voor merkregistratie
Er gelden wel enkele criteria voor het verrichten van een merkregistratie. Zo moet het merkteken onderscheidend vermogen hebben, en voor grafische voorstelling vatbaar zijn. Bij de meeste merken, bijvoorbeeld een naam, logo, verpakking of slogan, is daar al snel sprake van. Onder omstandigheden kunnen zelfs een kleur, klank of vorm voor bescherming in aanmerking komen.
Is een merkregistratie verplicht?
De wet stelt hierover het volgende (art. 2.2 jo. art. 2.19 BVIE):
Artikel 2.19. Registratieplicht:(...) (1) ... behoudens de houder van een algemeen bekend merk (...) kan niemand, welke vordering hij ook instelt, in rechte bescherming inroepen voor een teken, dat als merk wordt beschouwd in de zin van artikel 2.1, tenzij hij zich kan beroepen op een inschrijving van het door hem aangevraagde merk. (2) In voorkomend geval wordt de niet-ontvankelijkheid ambtshalve door de rechter uitgesproken.
Merkregistratie
Registratie van een merk is in die zin dus verplicht. Dit gebeurt altijd voor bepaalde waren of diensten. Daarvoor kunt u klassen aanwijzen. Inschrijving begin door het indienen van een merkaanvraag of merkdepot. Een merk is in beginsel 10 jaar geldig en kan voor onbepaalde tijd verlengd worden met perioden van 10 jaar.
Benelux-merk
Er bestaat niet zoiets als een Nederlands merk. Het kleinste merkrechtelijke territoir is de Benelux, dus Nederland, België en Luxemburg. Met registratie van een merk ontstaat ineens een exclusief recht of alleenrecht op het merk voor al die gebieden.
Europees merk
Het is daarnaast ook mogelijk voor de gehele Europese Unie een merkrecht aan te vragen. Dat loopt via het EUIPO. Dat merkrecht is geldig in alle lidstaten van de EU, en wordt tegenwoordig aangeduid als een Uniemerk.
Voorgebruik
In bijzondere gevallen wordt wel aangenomen dat als een merkteken als zodanig is gebruikt, het recht om aan aanvraag daarvoor te doen toekomt aan de gebruiker van het merkteken. Dat wordt ook wel voorgebruik van een merk genoemd. Het kan dus zijn dat, zonder dat u het wellicht zelf weet, op die manier – bijvoorbeeld door het voeren van een naam, logo, slogan of verpakking – merkrechten worden opgebouwd.
Handhaving van het merkrecht
Met een geldige merkregistratie geldig kan men optreden tegen gelijk of overeenstemmend merk- en tekengebruik, tegen verwarringsgevaar en tegen het ‘aanhaken’ bij een merk of daaraan afbreuk doen. In al die gevallen is sprake van merkinbreuk.
De wet omschrijft merkinbreuk als volgt (2.20 BVIE), namelijk dat ‘de houder van een ingeschreven merk gerechtigd [is], iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen, te verhinderen gebruik te maken van een teken wanneer dit teken:
- gelijk is aan het merk en in het economisch verkeer gebruikt wordt voor dezelfde waren of diensten als die waarvoor het merk is ingeschreven;
- gelijk is aan of overeenstemt met het merk en in het economisch verkeer gebruikt wordt met betrekking tot gelijke of overeenstemmende waren of diensten als die waarvoor het merk is ingeschreven, indien daardoor bij het publiek gevaar voor verwarring bestaat, ook wanneer die verwarring het gevolg is van associatie met het oudere merk;
- gelijk is aan of overeenstemt met het merk ongeacht of dat wordt gebruikt voor waren of diensten die gelijk aan, overeenstemmend of niet overeenstemmend zijn met die waarvoor het merk is ingeschreven, wanneer dit merk bekend is in het Benelux-gebied en door het gebruik in het economisch verkeer, zonder geldige reden, van het teken ongerechtvaardigd voordeel getrokken wordt uit of afbreuk wordt gedaan aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk;
- gebruikt wordt anders dan ter onderscheiding van waren of diensten, indien door gebruik, zonder geldige reden, van dat teken ongerechtvaardigd voordeel wordt getrokken uit of afbreuk wordt gedaan aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk.
Het optreden tegen merkinbreuk is van belang omdat u zodoende het onderscheidend vermogen in de markt van uw merk borgt. Met een verbod op merkinbreuk voorkomt verwarring en/of verwatering van uw merk. Bovendien kunt u de inbreukmakende onderneming (uw wederpartij) dwingen tot het afleggen van rekening en verantwoording, schadevergoeding en betaling van proceskosten.
Spoedregistratie
Het is ook mogelijk om een merk ‘onverwijld’ te laten inschrijven. Dit is met name een goede oplossing indien het merk als zodanig al wordt gevoerd, en zo spoedig mogelijk tegen namaak, nabootsing, verwarring met of aanhaken bij het merk moet worden opgetreden.
Conclusie: merkregistratie verrichten
Indien u wilt voorkomen dat uw merk, of daarmee overeenstemmend teken, door anderen op ongeoorloofde wijze wordt gebruikt, zult u een merkregistratie moeten verrichten. Er zijn veel verschillende mogelijkheden om uw merk te beschermen. Het merk wordt exclusief voor u(w onderneming) ingeschreven. Optreden tegen merkinbreuk is met een merkregistratie ook direct mogelijk.
Joost Becker, advocaat merkenrecht
Gerelateerd
Intellectueel Eigendom
