Huidige systematiek
De levering en installatie van zonnepanelen is ten tijde van de publicatie van deze blog belast met 21% btw. Hoewel particulieren deze btw (deels) kunnen terugvragen bij de Belastingdienst, leidt de huidige systematiek tot aanzienlijke administratieve en uitvoeringslasten bij particulieren en de Belastingdienst. Op hoofdlijnen werkt het als volgt:
- Een particulier die elektriciteit opwekt en tegen vergoeding levert aan een energiebedrijf wordt vanwege een uitspraak van het Hof van Justitie (arrest Fuchs) als btw-ondernemer aangemerkt.
- De levering van elektriciteit is belast met btw. Dit betekent dat de particulier in principe btw verschuldigd is over de leveringen aan het energiebedrijf en dat facturen moeten worden uitgereikt aan het energiebedrijf. Daarnaast is de particulier btw verschuldigd over het privégebruik (niet in het dak geïntegreerde zonnepanelen); dat wil zeggen de elektriciteit die met de installatie wordt opgewekt en zelf wordt verbruikt.
Het huidige beleid biedt de mogelijkheid een forfait toe te passen. De hoogte van het forfait is gebaseerd op de capaciteit van de installatie. Het forfait komt in de plaats van de btw die is verschuldigd over de leveringen aan het energiebedrijf en het privégebruik (niet in de dak geïntegreerde zonnepanelen).
- Doordat de particulier btw-belaste prestaties verricht, bestaat recht op aftrek van btw op de kosten van de zonnepanelen en de installatie daarvan. Bij niet in het dak geïntegreerde systemen is de btw in principe volledig aftrekbaar. Bij geïntegreerde systemen is de btw in principe deels aftrekbaar, omdat bij het vaststellen van het aftrekrecht direct rekening wordt gehouden met het de dubbelfunctie van de zonnepanelen (dakbedekking en productie elektriciteit) en het privégebruik.
- De toepassing van het forfait en het aftrekrecht leidt ertoe dat de particulier per saldo niet het volledige btw-bedrag terugkrijgt.
- In de jaren volgend op het jaar van aanschaf zou de particulier normaliter btw moeten blijven voldoen over de leveringen aan de energiemaatschappij en het privégebruik (niet in het dak geïntegreerde zonnepanelen). In de praktijk wordt echter doorgaans van de kleineondernemersregeling (KOR) gebruikt gemaakt waardoor geen btw verschuldigd wordt. Toepassing van de KOR leidt er echter ook toe dat er in die jaren geen btw meer in aftrek kan worden gebracht. Dit is bijvoorbeeld van belang indien additionele kosten worden gemaakt voor een uitbreiding van de installatie.
Bovenstaande systematiek wordt in de praktijk als zeer complex ervaren, zeker door particuliere zonnepaneeleigenaren die zichzelf überhaupt niet als een btw-ondernemer beschouwen en de btw-aftrek eerder zien als een soort subsidie. De Belastingdienst heeft met het huidige beleid de administratieve en uitvoeringslasten zoveel mogelijk geprobeerd te verminderen. Desondanks blijven de administratieve lasten voor de particuliere zonnepaneleneigenaar relatief hoog en datzelfde geldt voor de uitvoeringslasten bij de Belastingdienst.
Wijziging btw-richtlijn
Gelet op het voorgaande heeft het Nederlandse kabinet zich op EU-niveau ingespannen om een btw-nultarief op zonnepanelen mogelijk te maken. De btw is namelijk gebaseerd op de Europese btw-richtlijn en de tarieven zijn op EU-niveau (binnen bepaalde bandbreedtes) geharmoniseerd.
Op 5 april 2022 heeft de Raad van de Europese Unie een wijziging van de btw-richtlijn vastgesteld. Met deze wijziging is het lidstaten toegestaan om het btw-nultarief toe te passen op de levering en installatie van zonnepanelen op en in de onmiddellijke nabijheid van particuliere woningen, huisvesting en openbare en andere gebouwen die worden gebruikt voor activiteiten van algemeen belang.
Hoofdlijnen Nederlands wetsvoorstel
Het wetsvoorstel voor de toepassing van het btw-nultarief op zonnepanelen is beperkt tot de levering en installatie van zonnepanelen op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen. De reikwijdte van het wetsvoorstel is op hoofdlijnen als volgt.
- Op de levering is het btw-nultarief van toepassing indien de panelen worden geleverd met de bestemming om blijvend te worden geïnstalleerd op of in nabijheid van een woning. De partij die de zonnepanelen levert en de persoon die de zonnepanelen installeert hoeven dus niet dezelfde te zijn. De voorgestelde wetswijziging is niet beperkt tot natuurlijke personen / particulieren en is daarmee bijvoorbeeld ook interessant voor partijen die de btw normaliter niet in aftrek kunnen brengen, zoals woningcorporaties.
- Onder installatie wordt verstaan alle dienstverlening die noodzakelijk is voor het aanbrengen en functioneren van de zonnepanelen. Hierbij is opgemerkt dat de installatie van een warmtepomp of een accupakket niet onder het begrip installeren valt.
- Onder zonnepanelen wordt panelen begrepen die de functie hebben om elektriciteit op te wekken uit zonlicht. Combiproducten zoals dakbedekking, PVT-warmtepompen en zonneramen / zonwering met daarin zonnecellen verwerkt kwalificeren niet voor de regeling. In het dak geïntegreerde zonnepanelen lijken dus niet voor het btw-nultarief te kwalificeren. Zogeheten inlegbakken voor de zonnepanelen die op het dak worden aangebracht kwalificeren wel voor het btw-nultarief.
- Vanwege de beperking dat de zonnepanelen op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen moeten worden geïnstalleerd, vallen zonnepanelen die op bedrijfsgebouw worden geplaatst en openbare gebouwen niet onder het btw-nultarief. Zonnepanelen die worden geplaatst op een schuur, een garage, in de tuin of op een uitbouw vallen onder het btw-nultarief mits deze behoren tot de woning.
De aangepaste btw-richtlijn biedt de mogelijkheid om het btw-nultarief toe te passen op (de installatie van) zonnepanelen op openbare en andere gebouwen die worden gebruikt voor activiteiten van algemeen belang. In het wetsvoorstel wordt van die mogelijkheid dus geen gebruik gemaakt. Mede met het oog op de energietransitie vragen wij ons af waarom niet van die mogelijkheid gebruik wordt gemaakt.
Gevolgen toepassing btw-nultarief
De gevolgen van de toepassing van het btw-nultarief op de levering en installatie van zonnepanelen zijn als volgt.
- De particulieren zonnepaneeleigenaar hoeft geen btw te betalen over de levering en installatie van de zonnepanelen.
- De particuliere zonnepaneeleigenaar kwalificeert nog steeds als btw-ondernemer voor het leveren van de opgewekte stroom aan het energiebedrijf. De zonnepaneeleigenaar hoeft zich echter niet als btw-ondernemer te registeren en niet onder voor KOR aan te melden op voorwaarde dat de maximale jaaromzet onder de drempel van € 1.800 blijft.
- Indien de maximale jaaromzet van de particuliere zonnepaneelhouder de grens van € 1.800 overschrijdt, is een btw-registratie en het indienen van btw-aangiften noodzakelijk. Deze situatie kan bijvoorbeeld aan de orde zijn wanneer de particuliere zonnepaneelhouder naast het leveren van elektriciteit met de zonnepanelen ook andere ondernemersactiviteiten verricht, zoals de verhuur van onroerende zaken.
- Voor particuliere zonnepaneelhouders die de KOR toepassen en kosten met btw maken (bijvoorbeeld voor een uitbreiding van de installatie) geldt dat dat zij niet worden geconfronteerd met btw die niet aftrekbaar is.
- Het nultarief geeft (in tegenstelling tot een vrijstelling) wel recht op btw-aftrek. Dit betekent dat vanwege de toepassing van het btw-nultarief op de levering en installatie van de zonnepanelen het aftrekrecht van de leveranciers en de installateurs op de aan hen in rekening gebrachte btw in stand blijft. Dit wetsvoorstel zou dan ook niet moeten leiden tot een verhoging van de kostprijs voor de leveranciers/installateurs.
Belang voor de praktijk
De toepassing van het btw-nultarief op de levering en installatie van zonnepanelen zou leiden tot een aanzienlijke lastenverlichting voor zowel de particuliere zonnepaneleneigenaar als de Belastingdienst. De situatie blijft echter ingewikkeld indien de particuliere zonnepaneeleigenaar overige ondernemersactiviteiten verricht waardoor hij de KOR niet kan of wil toepassen. Daarnaast zetten wij onze vraagtekens bij de keuze om het btw-nultarief niet toe te passen op (de installatie van) zonnepanelen op openbare en andere gebouwen die worden gebruikt voor activiteiten van algemeen belang. .
Mocht u naar aanleiding van deze blog vragen hebben neem dan gerust contact op met Hugo Bahlman en / of Lodewijk Reijs.
