In de voorgaande blogs van deze reeks hebben we verschillende aspecten van netcongestie en de juridische oplossingen daarvoor besproken. Vandaag richten we ons op een belangrijk onderwerp: de aansluittermijnen die netbeheerders mogen hanteren voor het realiseren van een aansluiting. Dit onderwerp heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen, mede door arresten van het Europese Hof van Justitie (Hof van Justitie) en de vaststelling van nieuwe regels door de ACM.
Bevoegdheid vaststellen termijnen
Tot een paar jaar geleden bestond consensus over de bevoegdheid van de nationale wetgever om de aansluittermijnen vast te stellen. Echter, uit twee arresten van het Hof van blijkt dat niet de nationale wetgever, maar de regulerende instantie bevoegd is tot vaststelling van onder meer de voorwaarden inzake de aansluiting op en toegang tot nationale netten.[i] In Nederland is de ACM die regulerende instantie. Dit heeft geleid tot een herziening van de regels en de vaststelling van nieuwe aansluittermijnen door de ACM.
Aansluittermijnen voor kleinverbruikers
Voor kleinverbruikers (aangeslotenen met een aansluiting van 3*80 ampère) heeft de ACM op 9 juni 2023 de aansluittermijnen vastgelegd. De netbeheerder dient een kleinverbruikersaansluiting te realiseren:
- binnen 12 weken, als de netbeheerder niet hoeft te graven;
- binnen 18 weken, als de netbeheerder wel moet graven;
- binnen 52 weken in een congestiegebied.
De aansluittermijn in een congestiegebied is korter dan 52 weken, als er eerder transportcapaciteit beschikbaar is. De netbeheerder dient een congestierapport op te stellen voordat hij de langere aansluittermijn van 52 weken kan hanteren.
Het staat de aanvrager en de netbeheerder altijd vrij om gezamenlijk een langere termijn overeen te komen.
Aansluittermijnen voor grootverbruikers
Voor grootverbruikers heeft de ACM op 18 april 2024 nieuwe aansluittermijnen vastgesteld. De ACM heeft de termijn opgesplitst in twee delen, een basistermijn en een extra ‘dynamische wachttijd’ die per regio kan verschillen. De basistermijn is afhankelijk van de complexiteit van de aansluiting. De netbeheerder voert hiervoor een analyse uit van de werkzaamheden die nodig zijn voor de aansluitingen. Afhankelijk van deze analyse kan de complexiteit laag, gemiddeld of hoog zijn. Vervolgens gelden de volgende basistermijnen:
- 26 weken, als het complexiteitsniveau laag is, of
- 52 weken als het complexiteitsniveau gemiddeld is, of
- een langere termijn, als het complexiteitsniveau hoog is (waarbij de netbeheerder dient te motiveren waarom de termijn in redelijkheid niet korter kan zijn).
De netbeheerder neemt bij de beoordeling van de complexiteit van de aansluiting drie factoren in overweging: (i) is het netelement aanwezig waarop de aansluiting kan worden afgewerkt (ii) hoe complex is het om toegang te krijgen tot het tracé (iii) hoe complex is de uitvoering.
Dynamische wachttijd
Bovenop de genoemde termijnen kan de netbeheerder een extra ‘dynamische wachttijd’ vaststellen. Deze wachttijd wordt per kwartaal en per regio bepaald op basis van de voorraad aan werkzaamheden en is gemaximaliseerd op 40 weken. Dit maximum loopt tot 2035 jaarlijks af naar 20 weken, waarna de extra wachttijd vervalt.
Uitstel in congestiegebieden
In congestiegebieden mag de netbeheerder de realisatie van de aansluiting uitstellen tot drie maanden nadat de netbeheerder de investering voor de netuitbreiding heeft afgerond. Dit uitstel is bedoeld om de netbeheerder de ruimte te geven om eerst te investeren in de aanpak van congestieproblemen voordat zij de nieuwe aansluitingen dient te realiseren.
Overmacht en onvoorziene omstandigheden
Naast de basistermijnen en eventuele dynamische wachttijd kan een langere realisatietermijn bestaan in gevallen van overmacht zoals omschreven in artikel 6:75 BW. In het codebesluit heeft de ACM daarnaast ruimte gecreëerd voor uitstel als sprake is van omstandigheden die buiten de invloed van de netbeheerder liggen die de netbeheerder redelijkerwijs niet had kunnen voorzien. Het codebesluit noemt als voorbeelden:
- het niet tijdig verlenen van vergunningen of toestemmingen van derden;
- weersomstandigheden zoals vorst;
- omstandigheden die de aangeslotene zijn toe te rekenen, zoals het niet tijdig beschikbaar hebben van een geschikte ruimte voor de aansluiting.
Commentaar
De regels voor aansluittermijnen zijn, kortom, met name voor grootverbruikers uitgebreid en complex geworden. Voor de netbeheerder bieden de regels tegelijkertijd ruimte om investeringen in (bijvoorbeeld) uitbreiding van netcapaciteit voorrang te geven.
Volgend blog
In het volgende en laatste blog in de reeks besteed ik aandacht aan het principe ‘Gebruik op tijd of raak het kwijt’. Daarbij ga ik in op de juridische implicaties van het niet benutten van toegewezen capaciteit.
[i] Arrest van het Hof van Justitie van de EU, C-767/19, ECLI:EU:C:2020:984, r.o. 99; Hof van Justitie van de EU, C-718/18, ECLI:EU:C:2021:662, r.o. 104-105.
Gerelateerd
Energietransitie
