Beroep op kartelverbod om branchebescherming aan te vechten

6 augustus 2018, laatst geüpdatet 11 september 2024
Bij branchebeschermingsafspraken komt een vastgoedeigenaar met zijn koper (of huurder) van winkelruimte overeen dat hij in een winkelcentrum geen ruimten zal verhuren of verkopen aan een met de koper (huurder) concurrerende onderneming. Branchebeschermingsovereenkomsten kunnen in strijd zijn met het kartelverbod, zoals Lidl betoogt in een nog lopende zaak bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.
Sjaak van der Heul 
Sjaak van der Heul 
Advocaat - Senior
In dit artikel

De zaak

Een projectontwikkelaar heeft met (een franchisenemer van) Albert Heijn afspraken gemaakt over het huren of kopen van een locatie in een nog te ontwikkelen winkelcentrum. De ontwikkelaar heeft tevens afspraken gemaakt met Lidl om een (discount)supermarkt te vestigen in hetzelfde winkelcentrum. De (franchisenemer van) Albert Heijn heeft (inmiddels aanbeland bij het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden) gevorderd dat de projectontwikkelaar wordt verboden om een Lidl of andere discounter in het winkelcentrum toe te laten. Hij veronderstelt een overeenkomst tot branchebescherming.

Door het geschil tussen Albert Heijn en de projectontwikkelaar worden ook de belangen van Lidl geraakt. Zij heeft het Hof gevraagd tussen te komen in de lopende procedure zodat zij een eigen vordering tot nietigheid van het (beweerde) branchebeschermingsbeding kan instellen. Volgens Lidl beperkt het (beweerde) branchebeschermingsbeding de concurrentie en is het daarom in strijd met het kartelverbod. Het Hof bevestigt het door Lidl gestelde belang en laat haar in zijn tussenarrest toe om tussen te komen in de procedure.

Lidl wordt in de gelegenheid gesteld haar vordering te motiveren, uiterlijk op 28 augustus 2018.

Een beredeneerde inschatting over het vervolg

Sinds een arrest van het Hof van Justitie uit november 2015 over een branchebeschermingsconstructie in een winkelcentrum in Letland (“Maxima Latvija”), wordt algemeen aangenomen dat branchebeschermingsbepalingen geen concurrentiebeperkend doel hebben. Daardoor moet Lidl aantonen dat de (beweerde) afspraak tussen Albert Heijn en de projectontwikkelaar concrete negatieve gevolgen voor de concurrentie op de relevante markt zal sorteren.

Dat vereist onder meer een (economische) analyse van de omvang van de markt en het toekomstig marktaandeel van de in het winkelcentrum te vestigen Albert Heijn. Tevens dient Lidl een nadere duiding van de concurrentieverhouding op de relevante markt te maken, waarvoor onder meer relevant kunnen zijn:

  • het aantal en de grootte van (potentiele) concurrenten die op de relevante markt werkzaam zijn;
  • de verzadigingsgraad van de markt;
  • de getrouwheid van de consument aan bestaande (winkel)merken;
  • de consumentenmores.

Zie voor een uitgebreider toelichting over de (toelaatbaarheid van) branchebeschermingsovereenkomsten de noot die Charlotte Raaijmakers en ik over het arrest Maxima Latvija hebben geschreven in het Tijdschrift voor Vastgoedrecht.

Gerelateerd

Aandachtspunten bij Publiek-Private Samenwerkingen gericht op innovatie

Gaat u deelnemen aan een publiek–private samenwerking (PPS)? Hieronder worden enkele juridische en fiscale aandachtspunten genoemd voor PPS-contracten.

Annotatie in Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN) over wezenlijke wijziging bij verstrijken contractuele termijn

In het tijdschrift Jurisprudentie Aanbestedingsrecht (JAAN 2024/77, afl. 4) is een noot van Tony van Wijk en Mathijs Jonkers verschenen over de vraag of het...

Gemeenten en zorgaanbieders opgelet: AMvB reële prijzen Jeugdwet per 1 juli in werking getreden

Op 1 juli 2024 is de AMvB reële prijzen Jeugdwet (‘AMvB’) in werking getreden. Met deze AMvB worden voor gemeenten nadere regels gesteld omtrent het...

Boete voor kartelvorming bij aanbestedingen: het belang van onmiddellijk distantiëren van ontvangen concurrentiegevoelige informatie

[authors value=' ' /] De ACM heeft in 2020 een boete opgelegd aan twee dakdekkers in Amsterdam die hun inschrijfprijs in het kader van een aanbesteding...

Verstrijken contractueel overeengekomen termijn levert geen wezenlijke wijziging op

Het verstrijken van een overeengekomen contractuele termijn levert volgens de Utrechtse voorzieningenrechter in beginsel geen materiële wijziging op van de...

ACM mag Marktverkenning naar ICT in de zorg (en de rol van Chipsoft) alsnog publiceren

Op 21 november 2023 heeft de ACM de Marktverkenning ICT in de zorg gepubliceerd die KPMG in 2020 voor haar heeft uitgevoerd. Publicatie heeft even op zich...
No posts found