De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft sinds enkele dagen enkele pagina’s op de website gewijd aan het corona-virus. Hieruit blijkt onder meer dat – in afwijking van het normale beleid van de AP – het werkgevers nu wel is toegestaan de gezondheid van werknemers in de gaten te houden.
Normale beleid AP: werkgever geen rol in gezondheid werknemer
Het normale beleid van de AP rondom werknemers en ziekte is streng en strikt.
Zo is op de pagina over ziekte en werk te lezen dat het "wettelijk niet toegestaan [is] voor werkgevers om te informeren naar de aard en oorzaak van uw ziekte". In de vragen op diezelfde pagina is te lezen dat de werkgever zelfs niet mag vragen naar de fitheid van werknemers (laat staan die informatie opslaan).
Uit de Abrona-kwestie blijkt dat het in onderling overleg met de werknemer vastleggen van een (aanwezigheids/ziekte) percentage al niet is toegestaan, zelfs niet wanneer aan dat percentage geen enkele medische conclusie werd verbonden.
Uit de Uniper-kwestie blijkt dat zelfs het nadenken over mogelijk toekomstig beleid waarbij preventief alcoholtesten zouden worden afgenomen in een energiecentrale volgens de AP al de privacywetgeving zou schenden. Het belang van veiligheid in een dergelijke (gevaarlijke) centrale leek in die kwestie totaal niet relevant volgens de AP.
Zie over dit alles uitgebreider de beleidsregels de zieke werknemer die enkele jaren terug verschenen.
Corona-beleid AP: werkgever wel een (kleine) rol bij gezondheid werknemer
Rondom de corona-crisis lijkt dit beleid opeens een beetje soepeler.
Zo valt op de website nu te lezen dat een werkgever een (vermoedelijk) zieke werknemer naar huis mag sturen.
Ook is nu te lezen dat van een werknemer mag worden verlangd dat deze zijn eigen gezondheid in de gaten houdt door bijvoorbeeld regelmatig de temperatuur op te meten.
Verder mag een werkgever nu (volgens de AP) van een werknemer verlangen dat deze zich laat controleren door een arts.
Het enige dat niet veranderd is, is dat werkgevers nog steeds niet zelf de werknemers mogen controleren.
Commentaar
Voorop staat dat ik de ommezwaai van de AP alleen maar kan toejuichen. Zoals zo mooi in de eerste inhoudelijke overweging van de AVG staat te lezen moet het recht op privacy immers altijd "worden beschouwd in relatie tot de functie ervan in de samenleving en moet conform het evenredigheidsbeginsel tegen andere grondrechten worden afgewogen". In tijden van crisis weegt bescherming van de samenleving dan al snel zwaarder dan het recht op bescherming van de individuele privacy.
Dat laat onverlet dat zowel bij het oorspronkelijke beleid als het nieuwe beleid de nodige vragen zijn te stellen.
Voor het oorspronkelijk beleid geldt dat de AP helemaal niet de toezichthouder is op het gebied van arbeidsrecht, noch op hoe werkgever en werknemer zich tegenover elkaar gedragen. De AP is slechts bevoegd voor zover er persoonsgegevens worden 'verwerkt' en die verwerking hetzij digitaal plaatsvindt, hetzij leidt tot enigszins gestructureerde analoge vastlegging. De AP gaat dus bijvoorbeeld niet over de gesprekken tussen werkgever en werknemer, wanneer de uitkomsten van die gesprekken niet worden verwerkt. Alleen daarop stuit bijna iedere zin waar het werkwoord 'vragen' in voorkomt al af op de website van de AP.
Verder is het oorspronkelijke beleid opvallend streng en strikt, onder meer door de limitatieve opsomming van geldige redenen om persoonsgegevens bij ziekmelding te verwerken. De AP lijkt zich wat in de voet te schieten met die limitatieve opzet.
Het nieuwe beleid is deels 180 graden anders. Veel rechtvaardiging voor de draai wordt niet gegeven, anders dan dat sprake is van een 'uitzonderlijke tijd'. Dat het een uitzonderlijke tijd is lijkt me evident, maar waarom er rondom bijv. andere besmettelijke ziektes niet hetzelfde zou moeten gelden of waarom bijv. de veiligheid in een energiecentrale niet evengoed 'uitzonderlijk' kan zijn is me niet duidelijk.
Verder valt op dat waar de AP van oudsher benadrukt dat de werkgever geen 'doktertje mag spelen', diezelfde werkgever nu zelf op basis van louter vermoedens een werknemer voor 100% ziek mag melden. Die ziekmelding zal vervolgens toch logischerwijs geregistreerd worden. En anders dan het vorige beleid, besteedt het nieuwe beleid opvallend weinig (lees: geen) aandacht aan mogelijke arbeidsrechtelijke gevolgen van die gedwongen ziekmelding.
Al met al goed om te zien dat de AP realiteitszin toont door werkgevers die 'goed werkgeverschap' tonen niet privacyboetes in het vooruitzicht te stellen. Hoe dit nieuwe beleid nu past in het bestaande kader is echter zoeken. Het ware beter geweest wanneer de AP had onderkend dat het bestaande kader wellicht toch niet helemaal goed en volledig is, in plaats van nu allerlei uitzonderingen daaraan toe te gaan voegen.
Gerelateerd
Privacy
