Auteursrecht: onderzoeksplicht voor overname foto's

10 mei 2019, laatst geüpdatet 11 september 2024
Komt het (onbewust) schenden van auteursrecht voor rekening en risico van degene die ze overneemt? Ja, zo luidt een recent vonnis van de kantonrechter in Utrecht....
Joost Becker 
Joost Becker 
Advocaat - Partner
In dit artikel

Wat was er aan de hand?

Gedaagde heeft zonder daartoe strekkende licentie een uitsnede van de foto zonder de vermelding “© ANP” op de door haar geëxploiteerde website geplaatst. De door ANP geëxploiteerde beeldbank bevat onder meer deze foto met een bepaald nummer / kenmerk.

Is het overnemen van een foto onrechtmatig?

Aangenomen wordt dat sprake is van auteursrechtinbreuk.

Tussen partijen is niet in geschil dat de foto auteursrechtelijk beschermd is en dat aan ANP het recht toekomt om de auteursrechten op de foto te beheren en te exploiteren, waaronder het recht om op te treden tegen auteursrechtinbreuken:

Op grond van artikel 1 Auteurswet (Aw) heeft de auteursrechthebbende het uitsluitend recht om de foto openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel alleen met voorafgaande toestemming van de rechthebbende, tenzij zij zich op een beperking van de Auteurswet kunnen beroepen. Dat laatste is in dit geval niet gesteld of gebleken. Verder komt aan de maker van de foto op grond van artikel 25 lid 1 sub a en c Aw in beginsel het recht toe op vermelding van zijn naam of een andere aanduiding als maker bij de foto en het recht om zich te verzetten tegen wijziging van de foto

Onbewuste inbreuk?

De gedaagde stelt dat een bepaalde medewerker van ANP er geen bezwaar tegen zou hebben dat de foto op de website werd geplaatst plaatste. De rechter gaat hier niet in mee:

Dat [gedaagde] niet wist dat zij zodoende auteursrechten schond, komt voor haar rekening en risico. Zij had onderzoek behoren te doen naar de herkomst van de foto en vervolgens toestemming moeten verkrijgen van de rechthebbende voor het gebruik van de foto. Dit heeft zij nagelaten.

Schadevergoeding

Volgens de rechter is gedaagde schadeplichtig. Er zijn voldoende feiten en omstandigheden gesteld op grond waarvan kan worden aangenomen dat als gevolg van de geconstateerde inbreuk schade is geleden. De foto is opgenomen in een beeldbank en voor het gebruik daarvan moet gewoonlijk een licentievergoeding worden betaald. Er is dus sprake van commercieel gebruik van de foto. Nu de schade niet exact is vast te stellen, begroot de kantonrechter deze op een wijze die het meest in overeenstemming is met de aard van de geleden schade.

Uiteindelijk worden er twee schadevergoedingsposten toegewezen:

1. De rechter oordeelt dat gedaagde jegens ANP "ten minste" een schadevergoeding moet betalen die gelijk is aan de licentievergoeding die verschuldigd zou zijn geweest, als er wel toestemming voor de verveelvoudiging was gevraagd.

2. De tweede schadepost betreft een verhoging met 25%. Het gaat hier om een opslag:

De kantonrechter acht het in dit geval redelijk om naast het bedrag aan gederfde licentievergoeding een opslag van 25% te hanteren als vergoeding voor geleden schade vanwege misgelopen exposure als gevolg van het ontbreken van de naamsvermelding (als gevolg van het gebruik in bewerkte vorm). Dit omdat het inderdaad mogelijk is dat ANP nieuwe opdrachten en daarmee winst is misgelopen door het ontbreken van de vermelding “© ANP” bij de door [gedaagde] geplaatste foto’s

Commentaar

Het oordeel over het onbewust schenden van auteursrechten is in lijn met een arrest van het Hof Amsterdam uit 2012, waarin kort gezegd is geoordeeld dat de Auteurswet voor inbreuk geen opzet of kwade trouw eist. En de Auteurswet evenmin vormvereisten stelt voor het ontstaan of handhaven van auteursrecht zoals het vermelden van de naam van de maker bij de foto's. Ook in die zaak oordeelde het Hof: 'Gedaagde is een professionele ondernemer zodat van hem mocht worden verwacht dat hij zich ervan had vergewist of de onderhavige foto's auteursrechtelijk beschermd zijn en wie de maker is van de desbetreffende foto's alvorens tot openbaarmaking daarvan over te gaan.'

Kortom, ook het onbewust schenden van auteurs-rechten kan een inbreuk en schadeplichtigheid opleveren.

Joost Becker, advocaat auteursrecht

Gerelateerd

Juridische en fiscale aandachtspunten van overdracht van IE-rechten binnen een groep

In deze blog gaan wij in op de positionering van Intellectuele eigendomsrechten (‘IE-rechten’), zoals auteursrechten, octrooirechten en merkrechten, binnen de...

Uiting “klimaatneutraal” misleidend: strenge uitleg door de rechter!

Het Duitse Bundesgerichtshof beoordeelt advertentie “klimaatneutraal” door snoepproducent, en legt de reclameregels voor milieuclaims streng uit...

Misleidend advertenties op Google Shopping?

Wat mag er wel en niet via Google Shopping worden geadverteerd? Een rechtszaak zaak over prijsreclames geeft inzicht in de vraag of er al dan niet sprake is...

De nieuwe ecodesign verordening (ESPR) is van kracht! Een introductie.

De verordening voor een milieuvriendelijk ontwerp van duurzame producten (‘Ecodesign for Sustaintable Products Regulation’, oftewel ‘ESPR’) is op 18 juli 2024...

Tour de France in de wielen gereden door ‘TOUR DE X’-merk

De naam Tour de France is beschermd door meerdere merkrechten, maar kan de registratie van het TOUR DE X-merk door een fitnessketen niet voorkomen.

Boetes voor nepkortingen; 'van-voor' prijsreclame aangepakt door ACM!

De Autoriteit Consument en Markt legt bedrijven boetes op voor nepkorting; onjuiste 'van-voor' prijzen, foutieve doorgestreepte prijzen en afprijzing!
No posts found