Interne toezichthouder
Bij fusies en overnames is een belangrijke rol weggelegd voor de interne toezichthouder (raad van toezicht/raad van commissarissen). Omdat fusies en overnames risico’s kunnen meebrengen en gevolgen kunnen hebben voor de vermogenstoestand en het voortbestaan van de zorgorganisatie, wordt van de interne toezichthouder een intensivering van zijn betrokkenheid en een actievere houding verlangd, bij gebreke waarvan dit kan leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid van de individuele toezichthouders. Deze actievere houding kan bestaan uit het vragen om aanvullende informatie/inlichtingen, kritische vragen stellen aan het bestuur, alert zijn op de (financiële) gevolgen en risico’s die de fusie of overname voor de zorgorganisatie meebrengt, erop toezien dat regels en afspraken over medezeggenschap door het bestuur worden nageleefd en – zo nodig - het inschakelen van deskundigen. De interne toezichthouder moet daarbij uiteraard wel de scheiding tussen de bestuurlijke (uitvoerende) en toezichthoudende taken respecteren: het bestuur bestuurt en de interne toezichthouder houdt toezicht op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de zorgorganisatie. Dat kan soms een lastig spanningsveld opleveren.
Goedkeuring en besluitvorming
Voor juridische fusies schrijft de wet voor dat de interne toezichthouder het fusievoorstel moet goedkeuren en dat alle individuele toezichthouders het fusievoorstel moeten ondertekenen (art. 2:312 BW). Dit voorschrift geldt echter niet indien alle fuserende rechtspersonen verenigingen of stichtingen zijn.
Het goedkeuren van het fusievoorstel moet worden onderscheiden van het goedkeuren van het fusiebesluit. Het fusiebesluit wordt bij een BV genomen door de algemene vergadering (art. 2:317 lid 1 BW). De wet schrijft hiervoor geen voorafgaande goedkeuring door de raad van commissarissen voor, tenzij de BV een structuurvennootschap is. Bij stichtingen en verenigingen wordt het fusiebesluit genomen door degene die de statuten mag wijzigen. Als dat het bestuur is, dan heeft het bestuur hiervoor op grond van de Governancecode Zorg 2022[1] en de statuten[2] goedkeuring nodig van de interne toezichthouder.
Het besluit tot het overdragen of overnemen van aandelen in een BV wordt genomen door de aandeelhouder. De wet schrijft hiervoor geen voorafgaande goedkeuring door de raad van commissarissen voor. De statuten van de aandeelhouder (dit kan ook een stichting zijn) kunnen wel bepalen dat een dergelijk besluit door de interne toezichthouder moet worden goedgekeurd.
Het besluit tot het overdragen of overnemen van activa/passiva wordt genomen door het bestuur van de zorgorganisatie. Tenzij de statuten anders bepalen, behoeft dit besluit niet de voorafgaande goedkeuring van de interne toezichthouder en/of de algemene vergadering (bij BV’s).
In de gevallen waarin de wet noch de statuten bepalen dat besluiten tot het aangaan van een fusie of een aandelenoverdracht of activa-passiva transactie de goedkeuring van de interne toezichthouder behoeven, dient deze hierover uiteraard wel geïnformeerd te worden.
Ondernemingsraad en cliëntenraad
Besluiten tot het aangaan van fusies en overnames zijn adviesplichtig op grond van de WOR (art. 25 lid 1 onder a en b WOR) respectievelijk de Wmcz 2018 (art. 7 lid 1 onder b en c Wmcz 2018) en dienen voor advies te worden voorgelegd aan de ondernemingsraad respectievelijk cliëntenraad van de betrokken zorgorganisaties conform de voorschriften van de WOR respectievelijk de Wmcz 2018.
Er is geen vaste termijn voor het uitbrengen van advies door de ondernemingsraad respectievelijk cliëntenraad. Een adviestraject vergt al snel vier tot zes weken. Het is raadzaam om tijdig in overleg te treden met de ondernemingsraad respectievelijk cliëntenraad en (schriftelijke) afspraken te maken over de doorlooptijd van het adviestraject.
Overige adviesorganen
Aan overige adviesorganen, zoals een medische staf of een verpleegkundige adviesraad, kunnen in een convenant advies- of inspraakbevoegdheden worden toegekend bij fusies en overnames. Het is van belang om tijdig in kaart te brengen welke adviesorganen moeten worden geraadpleegd bij een fusie of overname.
Gerelateerde blogartikelen
Blogs die in deze blogreeks zijn verschenen:
Aandachtspunten bij fusies en overnames in de zorg: overgang vergunningen
Aandachtspunten bij fusies en overnames in de zorg: AGB-codes en VECOZO-registraties
Aandachtspunten bij fusies en overnames in de zorg: arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen
Contact
Wilt u meer weten over fusies en overnames in de zorgsector? Neem dan gerust contact met ons op. Ons kantoor beschikt over een multidisciplinair team met advocaten, notarissen en fiscalisten dat gespecialiseerd is in het begeleiden van fusies en overnames in de zorgsector.
[1] De Governancecode Zorg 2022 (art. 5.2.2) onderwerpt onder meer besluiten van het bestuur tot het aangaan van een duurzame samenwerking die van ingrijpende betekenis is voor de zorgorganisatie aan de goedkeuring van de interne toezichthouder.
[2] De Governancecode Zorg 2022 schrijft voor dat in de statuten dient vast te liggen welke bestuursbesluiten onderworpen zijn aan de goedkeuring van de interne toezichthouder.
