Publicatie van onderzoeksresultaten
Voor kennisinstellingen, onderzoeksorganisaties en academische ziekenhuizen die veelvuldig onderzoeken verrichten is het van groot belang dat de onderzoeksresultaten gepubliceerd worden. Door publicatie van onderzoeksresultaten wordt de wetenschap verrijkt, wordt innovatie gestimuleerd en klimmen academici immers op de wetenschappelijke ladder.
In onderzoeken die met publiek geld gefinancierd worden is publicatie van de onderzoeksresultaten vaak ook een voorwaarde. Ook de Gedragscode Wetenschapsbeoefening, die gedragsregels bevat voor universitaire wetenschappers, is duidelijk over de noodzaak van publicatie:
‘Publicatie van de wetenschappelijke onderzoeksresultaten is gewaarborgd. In afspraken met een externe financier wordt altijd vastgelegd dat de wetenschapsbeoefenaar de vrijheid heeft de bevindingen binnen een nader aangeduide redelijke termijn te publiceren.’
Op basis hiervan geldt het uitgangspunt dat onderzoeksinstellingen hun onderzoeksresultaten mogen publiceren in (in ieder geval) wetenschappelijke tijdschriften en dat samenwerkingspartners de publicatie van onderzoeksresultaten niet in alle gevallen mogen weigeren.
Tips voor publicatiebepalingen
De publicatie van onderzoeksresultaten is dan ook een standaard element in onderzoekscontracten of onderzoeksovereenkomsten.
Hieronder zijn vijf tips opgenomen voor het beoordelen en opstellen van publicatie-clausules.
Reikwijdte
Het is van belang dat de publicatierechten niet te beperkt worden overeengekomen: ook een online publicatie of een publicatie tijdens congressen of in andere presentaties kan van belang zijn, naast publicatie van resultaten in wetenschappelijke publicaties (zoals tijdschriften)
Onderling overleg
Om aan de belangen van samenwerkingspartners tegemoet te komen, wordt in een publicatiebepaling wordt veelal vastgelegd dat publicaties voor de publicatie aan samenwerkingspartners moet worden voorgelegd, met als doel:
- de bescherming vertrouwelijke informatie, intellectuele eigendomsrechten en know how van samenwerkingspartners, en
- het aan samenwerkingspartners bieden van de mogelijkheid om de onderzoeksresultaten te beschermen door intellectuele eigendomsrechten, zoals een octrooi. Dit uiteraard voor zover de samenwerkingspartners volgens de onderzoeksovereenkomst aanspraak maakt op intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van de onderzoeksresultaten.
Termijnen
Indien de voorgenomen publicatie wordt voorgelegd aan samenwerkingspartners, is het verder van belang dat duidelijke termijnen worden overeengekomen voor:
- het voorleggen van de publicatie voor het moment van de voorgenomen publicatie;
- de termijn waarbinnen op de voorgenomen publicatie gereageerd moet worden door de samenwerkingspartners; en
- en het uitstel dat de samenwerkingspartner kan verlangen voor het (indienen van) aanvragen van intellectuele eigendomsrechten. Deze termijnen dienen enerzijds lang genoeg te zijn om de belangen van samenwerkingspartners te waarborgen (en bijvoorbeeld een octrooiaanvraag te kunnen indienen) en anders kort genoeg om de publicatie niet onredelijk te vertragen.
De termijnen onder b en c zullen uiteraard moeten (kunnen) vallen binnen de termijn onder a, om te voorkomen dat het voorgenomen tijdstip van de publicatie moet worden uitgesteld.
Compliance met voorschriften
Let op voorschriften van wettelijke regelingen, financiers en/of subsidieverstrekkers bij het inrichten van de publicatiebepaling. Zo bepaalt de Herziene CCMO-richtlijn Beoordeling Onderzoekscontracten onder meer dat geen onredelijke beperkingen zijn toegestaan ten aanzien van de openbaarmaking van onderzoeksresultaten. Volgens deze richtlijn zijn (ook) onredelijk:
‘een verbod op publicatie onder de voorwaarde dat de publicatie aan andere partij moet worden voorgelegd, indien de termijn voor dat verbod langer dan 90 dagen is’ of ‘een verbod ten aanzien van openbaarmaking, dat voortduurt nadat 12 maanden zijn verstreken na beëindiging onderzoek’.
Het is van belang met dergelijke voorschriften rekening te houden.
Contractuele vastlegging
Omdat publicatie van onderzoeksresultaten voor veel universiteiten en (onderzoeks-)instellingen van groot belang is, is het aan te raden om goed te beoordelen of voorgestelde publicatiebepalingen de belangen van alle betrokken partijen goed afdekken. Voorkomen moet worden dat (achteraf) onduidelijkheid ontstaat over wat wel en niet is toegestaan.
Conclusie
Publicatiebepalingen in onderzoeksovereenkomsten zijn belangrijk voor alle samenwerkingspartners in projecten waar aan onderzoek en ontwikkeling wordt gedaan. Goede contractuele vastlegging ervan zulke bepalingen schept vooraf duidelijkheid voor alle betrokken partijen.
Christel Jeunink, advocaat Intellectuele Eigendom en contracten
Gerelateerd
Innovatie
